24. ibilbidea
Pedro Pablo Uriartek argitaratutako ibilbidea “24 mendi-ibilaldi zirkularrak Gorliztik”
Ikusi ibilbidearen mapa Wikiloc-en
IBILBIDEAREN FITXA:
Denbora guztira: 3 ordu eta 20 minutu
Distantzia: 15,26 km
Metatutako desnibel positiboa: 484 m
Zailtasuna: Ertaina
Ibilbide ertaina da (15 km baino pixka bat gehiago), eta 484 m-ko desnibel positiboa duena. Urizarmenditik jaisteko bidea eta Andrakatik itzultzeko bidea dira berrikuntza nagusiak. Beste berrikuntza bat da Berreagara gutxi erabiltzen den bidezidor batetik sartzen garela. Bidezidor hori sastrakaz eta sasiz beteta dago, eta horrek asko gogaitzen du gure ibilbidean. Hori dela eta, gomendatzen dugu galtza luzeak eta mahuka luzeak janztea, zulaketak gutxitzeko.
Goizeko zortziak eta laurdenetan abiatuko gara San Pedro plazatik, Jubisen ondoan. Han, erlojua jarriko dugu martxan “mendi-ibilien” erregistroan, eta ibilbidea Wikiloc-en grabatzen hasiko gara. Itsasbidera sartu eta herriko kale nagusian gora egingo dugu, eliza gainditu eta Armintzako errepideko biribilguneraino. Bertatik, aurrez aurre, Zapakondi bidera iristen diren eskailerak igoko ditugu, eta kale horretatik gorantz jarraituko dugu, erdi eraikitako txalet baten egitura gaindituz. Azken etxebizitzaren atzetik doan kalea arteen arteko pista bihurtzen da. Igoera-tarte baten ondoren, pista hiru adarretan bereizten da, ezkerrerantz kurba bat eginez. Guk aurrez aurre joatea aukeratzen dugu, gutxien ikusten den eta eskuinerago dagoen bidexka batetik. Hemendik aurrera, bidexka, hasieran nahiko ikusgarria, desitxuratu egiten da, baina une oro ikusten da nondik ibiltzen den.
Alboetako sasiek bidea hartu dute eta bertan ibiltzea nahiko gogaikarria da. Besoetako eta hanketako ziztadak ugariak dira, baina ez dira jasanezinak, pasa daiteke eta, benetan, bide horretatik jendea pasatu dela ikusten dugu. Hesi batera iritsi gara, eta, han, aldamenean dagoen kartel batek ganadua libre egon daitekeela dio eta itxita uztea. Gure ustez, kartela jartzean molestatu badira, jendea bertatik pasatzen dela da. Horrela egingo dugu, atea itxiko dugu eta aurrera jarraituko dugu bide sasitsutik. Handik gutxira beste ate batera iritsiko gara, baina oraingoan pixka bat lehenago atera gara bidexkatik, sasiak saihesteko, eta bidearen ondoko larre batzuetatik joango gara. Ez dugu inolako animaliarik ikusi, uste dugu larreetan eta alboko zelaietan bazkatzen den behi-azienda dela. Bigarren ate hori zeharkatu eta tarte batera iritsiko gara. Tarte horretan, bidezidorra zabaldu eta baserri bateko hesiaren albotik igaroko gara. Bigarren ate hori zeharkatu eta bidexka zabaltzen den tartera iritsiko gara, eta baserri baten heskaiaren ondora pasatuko gara. Ehun bat metrotan, negutegi baten ondotik pasatuz, Orabille-Andraka errepidera iritsiko gara. Lemoizko Berreaga auzoan gaude. Gure ezkerretara bidegurutze bat dago, eta Urizarantz doan errepidetik joango gara.
Errepidean gutxi gorabehera kilometro eta erdi ibili eta lehengo oilasko-baserri baten aurrean igaro ondoren, errepidea leunki jaisten da Lemoizko hirigunera iritsi arte, Urizar auzora. Errepide nagusia zeharkatu eta aurrez aurre jarraituko dugu, Urizarko XIX. mendeko latsarri zaharraren aurrean dagoen errepidetxo batetik behera. Ehun bat metro aurrerago, bidegurutze batera iritsiko gara, eta eskuinetik hartuko dugu. Ezkerretik joango bagina, Armintzara joango ginateke GR 280 ibilbidetik.
Esan bezala, eskuineko errepidea aukeratu, eta zuhaitz hostotsuen azpian beste bidegurutze batera iritsiko gara, zubitxo baten atzetik. Hemen ezkerrera egingo dugu. Errepidea laua da eta, hasieran, eskuinetara hormigoizko instalazio zahar bat ikusten dugu karobi zahar baten ondoan. Aurrera jarraituko dugu, beste bidegurutze batera iritsi arte. Ezkerretik, igotzen den errepidetik, joango gara. Eskuineko errepideak distantzia jakin batera ikusten den baserri batera darama.
Hemendik aurrera, Urizarmendiko gailurrera iritsi arte ez diogu gora egiteari utziko. Errepideko arrapalak nahiko handiak dira eta izerditzen gaituzte. Alboetako eukaliptoak zail hazten dira, iaz ia ez ziren lurretik ateratzen. Errepidean argigune bat igaro ondoren, suebaki handi bat besterik ez da, bere zabalera osoan ikusten dena eta gure ezkerretara eta eskuinetara linea elektrikoa gure buruen gainean duela, errepideak pinudi baten azpian jarraitzen du. Ehun bat metrora, lurrezko bide bat ikusiko dugu, ezkerretara. Bide hori hartu eta ehunka metrotan bidegurutze batera iritsiko gara. Armintzatik Andrakara iristen den eta Urizarmendiko gailurretik pasatzen den bidearekin egiten duen bidegurutzea da. Hartu ezkerrera, eta metro gutxira GR 280 seinale baten aurrean gaude. Bidean aurrera egin eta aldapa bat igo ondoren dorre elektriko batera iritsiko gara. Inguratu egingo dugu, eta, pixka bat gorago, Urizarmendiko gailurra (294 m) aurkituko dugu ezkerretara. Han, bidean geldialdi bat egiteko, likidoak berritzeko eta fruta pixka bat jateko aprobetxatzen dut.
Minutu batzuk igaro ondoren, berriro abiatzen naiz. Nire ezkerretara dagoen eukaliptadia bota dute, eta handik panoramika berri eta eder bat ikusten da, zoritxarrez gutxi iraungo duena, eukaliptoak berriz hazten diren abiadurarekin ikusmena desagertu egingo baita. Bideak ez du galerarik, hortik igo baikara Armintzatik Urizarmendira igotzen garen guztietan. Pixka bat jaitsiko gara, bidea banatzen den uneraino. Nire eskuinekoa basoan sartu eta jaisten da, eta GRa jarraitzen duena da eta Armintzara jaisten dena. Seinale zuri-gorri batek adierazten du. Baina oraingoan ezkerreko bidea hartzea erabaki dut, bide zabal, argi eta laua baita.
Bide horrek ere ez du galerarik, baina, erreferentzia gisa, esango dugu laster bi telekomunikazio-antenen ondotik pasatzen garela. Gure eskuineko iratzeak pixka bat gutxiago hazita baleude, eskuinean Armintzako panoramika eder bat ikusiko genuke. Bidea, orain, eremu zabaletik doa. Bi antenen parean, lur-bidea legarrezko bide bihurtzen da, eta pixkanaka jaisten da zementuzko bide bihurtu arte, zigzag pare bat eman ondoren. Handik gutxira, Armintzatik datorren eta Urizarreraino jarraitzen duen GR 280 errepidean amaitzen da. Bertan behera utzitako bi baserri daude, bata eskuinaldean, baserri ederra izan dena, eta bestea errepidearen beste aldean, landaredi oparoak ia ezkutatzen dutena.
Errepidea ezkerrerantz jarraitu besterik ez dut, Urizarmendira igotzeko hartu dudan desbiderapenera iritsi arte. Zirkulua itxi dut, eta orain lehen pasa dudan bide beretik jarraitzen dut, lehengo latsarriaren aurrean. Urizarrera iritsi naiz, eta orain ezkerretara jo dut, udaletxearen eta elizaren ondotik pasatzeko. Hemendik aurrera Andrakaraino BI-2153 Armintza-Andraka errepide nagusitik jarraitu behar dut. Hilerriaren aurretik pasatzen naiz.
Esan behar dut niri ez zaidala gustatzen jende asko ibiltzen den errepideetan ibiltzea, baina kasu honetan Gorlizera itzuli nahi izan nuen Andrakatik, eta ez dut beste erremediorik errepide horretan kilometro eta erdi baino gehiago ibiltzea baino; izan ere, trafiko pixka bat izan arren, bazterbide eder bat ere badu, bertatik arriskurik gabe ibiltzeko.
Pixka batean, Urizar garagardotegi-erretegiaren aurretik igarotzen naiz, errepidearen beste aldean, eta, handik gutxira, Andrakako bidegurutzera iristen naiz; eskuinera desbideratu eta Andraka-Orabille errepidetik jarraitzeko. Igoera leuneko tarte hau Goikomendi Klub Hipikoaren sarreraren albotik igarotzen da. Aurrera jarraitzen dut, eta, errepideak, eukaliptadi bat ezkerrean duela eta ia trafikorik gabe, aurrera jarraitzen du jaisten. Ehun bat metrora, eukaliptadiaren erdian, bi zutoin bertikal txikiren artean ezkerrerantz abiatzen da oso zapaldutako bide bat, eukaliptoen artean sartzen dena. Goazen hemendik.
Pixka bat jaitsi eta bidegurutze batera iritsiko gara. Gu aurrez aurre goaz, baserri baten ondoan zuzen jaisten den bide batetik. Ezkerreko bidetik joango bagina, ehunka metrotan Mungiako errepide nagusira iritsiko ginateke, baina ez dugu hortik joan nahi. Esan bezala, bidegurutzean aurrera egin eta bide bitxi batetik jaitsiko gara. Bide horretan, autoen gurpilentzako zementua besterik ez dute bota, eta erdiko zatia libre utzi dute. Bidearen behealdean, erabat zementatutako pista bihurtzen da, eta ezkerrera eta eskuinera biratzen du, txalet eder baten ondoan. Txalet horren parrak ondo lerrokatuta daude, jaisten jarraitzen duen bidearen ondoan.
Berehala iritsiko gara bidegurutze batera, eta bat-batean eskuinera biratuko dugu zuhaitz batzuen azpian. Ondo zaindutako zuhaiztiak dituzten txalet pare baten alanbre-hesien albotik igaroko gara. Handik gutxira, etxe huts handi batera iritsiko gara. Duela gutxi eraiki zuten, hainbat kartelez inguratuta, “Lursail partikularra. Debekatuta dago pasatzea” diotenak. Egia esan, ez dut buruan sartzen jabe hauek etengabe beren lurretatik ez pasatzeaz duten jelosia. Jakina, gure asmoa ez da inoiz ezer inbaditzea, nahiz eta ia erabateko segurtasuna dugun hemendik bide-zor bat dagoela.
Kartelei jaramonik egin gabe eta pasatzen dugun bidetik inoren lurretara sartzen ez garela jakinda, hainbat txalet ederren artean aurrera jarraitzen dugu duela urte batzuk itxita dagoen Saratxaga garagardotegira iritsi arte.
Aurrez aurre, beste txalet baten ondoan, ezkerrean abiatzen da arteen azpian, inolako galerarik gabe, Ageo kalearen gainean, Gorlizeko hirigunean, uzten digun bide ederra.
Ageo kaletik jaitsi eta Tribiñu kaletik barkuko biribilguneraino joango gara, Iberreta plazaraino. Pixka bat aurrerago, San Pedroko plazatxora iritsiko gara. Han, Jubisetako tabernaren aurrean gure ibilbidea itxiko dugu, 15 km baino gehixeago ibili ondoren, 484 m-ko desnibel positiboa gaindituta eta 3 ordu eta 20 minutuko denbora erabili ondoren, betiere lasai samar ibiliz.
