1. Haur ibilbidea
Pedro Pablo Uriartek argitaratutako ibilbidea: “15 ibilbide zirkular Gorlizetik haurrak dituzten familientzat”
Ikusi ibilbidearen mapa Wikiloc-en
IBILBIDEAREN FITXA:
Denbora guztira: 3 ordu eta 16 minutu
Distantzia: 7,35 km
Metatutako desnibel positiboa: 287m
Zailtasuna: Erraza
Hau da, agian, Ermuara igotzeko ibilbiderik errazenetako bat, desnibel txiki samar metatuarekin (287 m) eta zazpi kilometro eta erdira iristen ez den distantzia totala, umeekin ibiltzeko oso egokia. Gaur bezalako egun batean, zuzeneko eguzkitan ahalik eta gutxien egoteko eta ahalik eta ibilbide ilunena egiteko asmoa dut.
Haurrekin mendira joateak bere interesari eustea besterik ez du, ez aspertzea. Oso zaila da haurrek mendian zazpi kilometro edo gehiago, aldapak barne, fisikoki ez jasatea. Askotan esaten dute: “Jo aitite, nekatuta nago”… baina aspertuta baino ez daude. Hala ere, interesari eustea lortzen badugu, ez dute nekerik izango eta arazorik gabe igoko dira.
Egia da haien interesari eustea haien adinaren eta bidean aurkitzen ditugun gorabeherak modu errazean ikusarazi eta azaltzeko dugun gaitasunaren mende dagoela: landare bat, zuhaitz bat, lore bat, intsektu bat, paisaia bat, arroka bat, zerua, hodeiak, eguzkia, haizea, txoriak, animaliaren bat, eta abar. Gure bidean aurkitzen dugun txangoaren esperientzia bakoitza ipuin edo abentura bat bezala ikusarazi behar diegu. Horrekin batera, haurrak naturaren mirariei eta ingurumenarekiko errespetuari buruz ikasiko dute.
Gaur, 2022ko uztailaren 13a da, eta udako bigarren bero-boladan murgilduta gaude. 40 gradutik gorako tenperaturak iragartzen dituzte, eta hala eta guztiz ere, mendira igotzera animatu naiz nire bilobetako birekin, zazpi urte bete berri dituen Nahiarekin eta urrian bost urte beteko dituen Pellorekin. Gorlizetik Ermuako gailurreraino eraman nahi ditut. Eta beroak gehiegi harrapa ez gaitzan, goizeko 9etan martxan gaude, eta nik motxila astun samar bat daramat, ur eta fruta ugarirekin, errehidratatzea funtsezkoa baita.
Haurrak babes handiko eguzki-kremaz lohitu ondoren, San Pedro plazan ibilbidea grabatzen hasi nintzen, eta Aldapa Barrena kaletik Ondargane bidera jaitsi gara, eskuinetara, kiroldegiko biribilgunera iritsi arte. Aurrerago, Arrien kanpinera sartu baino lehen, ezkerretara egingo dugu, futbol-zelaia inguratu ondoren, Urezarantzako errepidera iristeko, Begoña jatetxearen eta Bizkaibuseko geralekuaren ondoan (BI 3158).
Errepidea beste aldera gurutzatuko dugu, Txoznako Estratatik sartzeko, goiko alderaino ehun metro inguruko aldapa batean igotzen den errepidetxoa. Aurrera egingo dugu ia aurrez aurre dagoen harrizko bidezidor batetik, ia aurrez aurre abiatzen dena, berriro ere errepidetxoa goraxeago hartu arte.
Errepidean aurrera egingo dugu, alanbre hesiz inguratutako etxetxo baten aurrean pasatuz. Azken hau ur-biltegi edo ur-erreguladore txiki bat da. Bidearen alboetan hazten diren arteen mantuaren azpian sartuko gara. Segituan baserri eder batera iritsiko gara eskuinetara, oso heskai zainduarekin. Bideak aurrez aurre jarraitzen du, baina orain errepidea hormigoizko eskorga bihurtzen da. Gorantz jarraitu, eta, pixkanaka-pixkanaka, gure ezkerretara, goiko arteen adaburuen azpiko bide zabal batetik, tunel batetik goazela dirudi.
Segituan basotik atera eta bidezidor batetik jarraituko dugu. Alanbrearen ondoren, gure eskuinean, bertan behera utzitako egurrezko abeltzaintzako instalazio zaharrak utziko ditugu. Handik gutxira, zeharkatzen duen beste bide batera iritsiko gara, eta ezkerrerantz jarraituko dugu. Eskuinetara joango bagina, berriz ere zementuzko eskorgara iritsiko ginateke.
Esan bezala, ezkerrerantz jarraituko dugu. Eskuinean, berehala ikusiko ditugu Fanoko baserrietako larre zabalak. Baserrian, Casiana andrearen ardiak elikatzen dira, hauen esnearekin sasoian aparteko gazta freskoak egiten dituena.
Orain ondo begiratu behar dugu; izan ere, gure eskuinean, hegaleko landarediak eta sasi batzuek estalitako bidezidorra hasten da, haurrak deseroso sentiarazten dituena, eta Itsasargitik datorren Ermuarako bidearekin tarte bat pasatzera eramango gaituena. Txikiei ez zaizkie batere gustatzen bidean topatzen ditugun armiarmak. Horrekin ez dela ezer gertatzen konbentzitzen saiatzen naiz, baina azkenean ni aurrean jartzen naiz.
Esan dudan bezala, hartu dugun bidezidorra argiago eta errazago egiten da, ireki eta itxi egin behar den burdin hesira iritsi arte, lehen zegoen bezala. Poney batzuk eta ahuntz batzuk bazkatzen diren zelai zabalak dituen alanbre hesiaren ondoan gaude. Animaliak hurbildu egiten zaizkigu eta haurrak izugarri hunkitzen dira poney txiki ia jaioberri bat ikustean. Laztantzen saiatzen dira, baina nik esaten diet hobe dela eskua alanbre-hesitik ez sartzea, badaezpada ere.
Aurrera jarraituko dugu, Fanoko baserrietarantz eskuineko bidea utzita. Guk aurrerantz jarraitu eta gora belar altu samar sartzen da, bi hesola bertikalen ondoko bide batera iritsi arte. Bideak eskuinerantz jarraitzen du pixka bat gorago ikusten den alanbre hesiraino. Hara iritsi eta segi, jauzi egin behar den hesi txiki batera iristeko. Aurretik, itsasargitik datorren bidearekin bat egin genuen. Haurrek erraz ateratzen dute hesia, haur-parke batean piruetak egiten ariko balira bezala.
Orain bidea oso erraza da eta ez du zailtasunik. Hasieran buztintsua da igoera txikian, eta, pixkanaka, arteen artean sartzen da. Goiko ertzera iritsi gara, eta, Ermuara iritsi arte, itsasoa behean izango dugu beti ezkerraldean, eta artadi kantauriarra eskuinean. Kontuz, zonaren batean ez dago hutsetik babesten duen landaredirik, eta kontuz ibili behar da haurrak gehiegi ez direla agertzen. Bi edo hiru zati labur dira, eta ez dute uzten haurrak handik korrika ibil daitezen, nahiz eta goiko tarte horretako gehienek ez duten inolako arazorik.
Arteen azpiko bide argi, eder eta ondo zapaletik jarraitu besterik ez dugu, Ermuaren gailurrarekin (292 m) eta haren bi postontzi klasikoekin (betikoa, zaharra, eta miniaturazko itsasargia, duela gutxi berritua) apur bat egin arte. Areeta-Las Arenaseko mendi taldearen plaka zahar bat ere badago, euskara sabindar bitxi batean idatzia.
Haurrak poz-pozik daude… Gorlizko gailurrera igo dira! Ermua mendia! Argazkia atera ondoren, harrizko etxolara hurbildu ginen, han atseden hartzeko, ur asko edateko (irabiatze bat ere bai) eta fruta pixka bat jateko. Egia esan, sasiak etxola eta etxola inguruan zegoen zelai txikia inbaditzen ari dira. Sasi-garbitzeko makina batekin garbitzea oso ondo etorriko litzateke.
Gorlizera itzultzeko, artadiaren bidezidorretik Fanoko errepidera jaistea eta igo dugun zementuzko errepidetik itzultzea pentsatu dut. Horrek babestu egingo gaitu gaur dagoen eguzki jaitsieran.
Artadiaren bidexka Ermuako harrizko etxolaren ondoan hasten da. Egia esan, nahikoa ondo finkatu behar da bidezidorra ez galtzeko, arteetako hosto koriazeoek ia estaltzen baitute. Hala ere, beti dago leku zapalduago bat. Artadi kantauriarra naturaren miraria da eta haren orbelaren itzalean oso ondo egoten da. Nire bilobei esaten diet baso sorgindu batean murgilduta gaudela eta gnomo onak bizi direla, ikusten uzten ez direnak, baina galtzen ziren ibiltariei laguntzen dietenak. Gnomoen seinaleak nonahi ikusten dituzte. Haurren irudimena.
Fanoko errepidetik datorren eta ezkerretik Ermuara doan bidera iristen gara, hau inguratuz eta Armintzara. Baina gu, hara iristean, eskuinera jo eta berehala Fanoko errepidera iritsiko gara. Aurrera jarraitu, eta gure ezkerretara lursail zabalak dituen etxetzar hesitu bat igaro ondoren, errepidearen eta zementatutako pistaren arteko elkargunera iritsiko gara. Hemendik zati bat igo dugu lehen. Seinaleztatutako bidegurutzea da, eta gu zementatutako pistatik joango gara.
Segituan, igoeran ezkerretara hartu dugun eta orain eskuinean dugun desbideraketara iritsiko gara. Hemendik aurrera, bidea eta igoera ia berdinak dira. Txoznako Estrata izen generikoa duen zementuzko pistatik jaitsiko gara, inolako desbideratzerik gabe, eta baserriaren aurretik pasatuko gara, heskaia oso ondo ebakita duela. Errepidea berreskuratu dugu berriro. Gorantz ikusi dugun ur-etxetxoa eskuinetara utzi, eta beherantz jarraituko dugu aldapa handi batean, errepideko adar batekin bat egin arte. Bidegurutzean ezkerretara egingo dugu. Igoeratik pixka bat desbideratu gara. Handik gutxira, Urezarantzako errepidera iritsiko gara, bi baserri ederren aurrean.
Kilimanjaro garagardotegi ezagunaren ondotik pasa, eta polikiroldegiko kirol instalazioak eta kirol zelaiak inguratzen dituen pistara iritsiko gara. Ezkerrean, haurrentzako parke koloretsu bat dago, eta, han, haurrek beren instalazioez gozatu nahi dute. Handik gutxira, bidetik jarraitu eta Paul Ygartuaren horma-irudi ederra ikusiko dugu, udal-eraikin bateko paretan. Ondoan, poliaren ate irekia ikusiko dugu, eta, bide batez, freskatu egingo gara, neska-mutilen futboleko botak garbitzeko aurreikusitako ur-hodietan.
Berehala iritsiko gara Uretzarantzako errepidera, eta joaneko bidetik itzuliko gara. Ibilbide zirkular honen amaierara iritsiko gara, San Pedro plazara itzulita, eta, aurretik, Anako dendatik pasatuz, han ogia erosteko.
Eta amaitu dugu. Ibilbide zirkular bikaina Gorlizeko erdigunetik, 7,5 kilometroko luzerakoa, nire bilobetako birekin egina, eta jendeak bere haurrekin ere egin dezan animatzen duguna. Aurrera!
