7. ibilbidea
Pedro Pablo Uriartek argitaratutako ibilbidea “19 mendi-ibilaldi zirkularrak Gorlizetik”
Ikus ibilbidearen mapa Wikiloc-en
IBILBIDEAREN FITXA:
Denbora guztira: 3 ordu eta 5 minutu
Distantzia: 16,28 Km
Metatutako desnibel positiboa: 505 m
Zailtasuna: ertaina, bere luzeragatik
Ibilbide hau Lemoizko udalerriaren barruan doa, Gorlizko udalerriaren barruan baino gehiago, baina, zalantzarik gabe, bere irisgarritasunagatik eta hurbiltasunagatik, merezi du deskribatzea.
Ibilbide interesgarria da paisaiaren ikuspegitik, eta, gainera, nolabaiteko eskakizun fisikoa du Urizarmendira igotzeko Urizarmendi auzotik, Lemoizkoa. Armintzara jaisten garenean, ikusten diren ikuspegiak zoragarriak dira.
Gorlizetik Berreaga auzoraino 3. ibilbidean adierazitakoari jarraituko diogu, hau da, Ibarreta Plazatik irtenda Tribiñu Kaletik igo, Ageotik eskuinera biratu, hari jarraitu, arteen arteko bidezidor politarekin lotu eta Saratxaga auzora iritsiko gara (14 minutu). Handik, txalet zuri baten parean, ezkerretara hartu eta aurreko ibilbideko bide beretik jarraituko dugu Larrakoetxea landetxearen finkaren amaieraraino, Orabille-Andraka errepidean. Orabillerako bidea hartu eta Berreagan eskuinera egingo dugu Lemoiz aldera, edo, hobeto esanda, Lemoizko hirigunera, Urizar auzora. Hori da Gorlizerako itzulerako bidea, aurreko ibilbidean aipatu dugun GR 280 bidearen zati bati jarraituz; hala ere, xehetasunen bat gehitzeko, laburki aipatuko dugu berriro.
Berreaga izeneko eremuan gaude (30 minutu), Lemoiz, Gorliz eta Plentziako mugen artean dagoen Mungiako uhartetxo moduko bat. Auzoaren izena adierazten duen seinale bat ikusiko dugu. Eskuinetik jarraituko dugu eta ezkerrerantz jarraitzea desestatuko dugu, nondik Orabillera iritsiko ginatekeen. Errepide honetatik bi kilometro inguru egingo ditugu Lemoizko herrigunera iritsi arte. Ikusten dugun bezala, aurreko bidean Gorlizera itzultzeko ibilbide bera jarraitzen ari gara, baina alderantziz.
“Berreaga” seinalatzen den bidegurutzetik ehunka bat metrotara, baserri batzuen aurretik igaroko gara, eta berehala utziko dugu ezkerretara oilasko-etxalde bat, usai kirasdun bat sarri botatzen duena. Ez dakit nola bizi daitezkeen han inguruko baserrietako biztanleak. Etxaldeko hesiaren atzealdeko zakur handi batzuek zaunka oldarkorrez gogoratuko digute ez zaizkiela bisitak gustatzen.
Errepidea polita eta bakartia da eta ia ez da autorik pasatzen. Larreak ezkerretara eta eskuinetara uzten dituen jaitsiera diskretu baten ondoren, Lemoizko hirigunean sartuko gara (42 minutu). Auzo hau, esan bezala, Urizar deitzen da eta bertan dago herriko udaletxea. Daramagun bidea Armintza-Andraka errepide orokorrean amaitzen da, bi baserriren hormen artean.
Gurutzatu eta aurrera jarraituko dugu. Errepide orokorraren beste aldean, GR 280 (Armintza – Andraka zatia) seinale zuri-gorriak dituen zutoin bat ikusten da. Goazen.
Errepide asfaltatua da, beherantz doana, eta hasieran baserri batzuen eta koloretako balkoi bereizgarriak dituen pisuko etxe baten artean doa. Gure eskuinetara etxe hau utzi eta berehala Urizarko garbitoki zahar eta birmoldatua ikusiko dugu, haritz itzel batzuen azpian.
Aurrera jarraitu, eta zelaigunera irten ondoren, bidegurutze batera iritsiko gara berehala. Kartel zahar eta kaltetu bat duzue, aurrean duzun errepidetik (46 minutu) zein auzotara iristen zaren adierazten duena. Hemen, eta beste bide bat da, ezkerrera har dezakegu Armintzarako noranzkoan, beti oinez, lehen aipatutako Lemoizera itzultzeko bideari jarraitzen genion errepidetik. GR 280ren zati bat da. Armintzara iritsiko gara (hemendik 2,5 km-ra) Urizarmendira igota ibilbide osoa egiten badugu baino askoz lehenago, baina hau da gaurko gure bidea eta igotzea tokatzen zaigu. Horretara goaz.
Bidegurutze horretan, kartel zaharraren aurrean, zortzi bat minututan, beti zuhaitzen azpitik eta gure eskuinaldean baratzeak dituen errepidea aurkituko dugu. Zubi bat gurutzatu ondoren, Urizarmendi aldera doan beste errepide bat dago, Armintza – Andraka errepide orokorretik datorrena. Errepide horretan, Armintza – Areeta ibilbidea egiten duen Bizkaibusak buelta ematen du, eta bertan dago geltokia.
Errepide honetatik ezkerrerantz jarraituko dugu. Ezkerretara dagoen baserri handi baten sarreratik igaroko gara. Kate batez itxita dago. Gure eskuinean, hormigoizko zutabeak dituen eraikin bat ikusiko dugu, garai bateko kargaleku bat gogorarazten duena eta ondoan karobi bat izan zitekeena duena. Aurrerantz jarraituko dugu eta berehala ikusiko dugu errepideak urruneko baserri baterantz desbideratzen duela. Inguruko larre zabaletan zaldiak eta astoak bazkatzen dira.
Baina guk errepide nagusitik jarraitzen dugu bat-batean aldapa egiten hasten dena. Berehala irtengo gara eremu hustu batera, eukaliptoak moztu berri dituzte han. Errepideak zenbait aldapa nabarmenekin jarraitzen du eta pinudi batean sartzen da.
Pixka bat garbiago dagoen gune batera iritsiko gara, gure ezkerretara dorre elektriko bat duela, eta linea elektrikoaren azpian suebaki luzea ikusten dela. Handik gutxira, jarraituko dugun errepidea pixka bat eskuinerantz biratzen denean, ezkerretik abiatzen den pista bat ikusiko dugu. Hortik goaz, errepidea utziz. Baso misto batean sartuko gara, eukaliptoak nagusi direla, eta, handik gutxira, bidea irekitzen denean, Armintzatik eta Urizarmenditik Andraka auzo lemoiztarreraino iristen den bidezidorra topatuko dugu, beste ibilbide batean xehetasun handiagoz aipatuko duguna.
Gure ezkerrera biratu eta berehala kartel seinaleztatzaile batzuk aurkituko ditugu. Horietako batek gure etorri garen bidea adierazten du. Beste batek, horia ere badenak, Goikomendiko eta Eleizalde auzoko (Maruri – Jatabe) helbideak seinalatzen ditu, baita Espainiako gerra zibilean euskal gudariak defendatzeko “linea ingelesa” deritzona ere. GR ibilbideen beste bi adierazlek ezkerrerantz seinalatzen dute; horietako batek bide bat adierazten du (Urizarmendi eta Armintza), eta besteak Bakiorako bidea adierazten du, baita Maruri – Jatabeko Eleizalde auzorako bidea ere.
Guk gure ezkerretara joko dugu Urizarmendi eta Armintzarantz. Bidea malda luze batean igotzen da, inguratzen dugun berdez margotutako dorre elektriko bateraino, eta metro gutxira, 294 metroko Urizarmendi gailurrera iritsiko gara. Postontzi txiki hori gure ezkerretara dago, eukaliptalaren azpian, teilatu gorriko etxetxo batean eta erpin geodesiko hautsi batean (ordubete eta 17 minutu).
Urizarmendi menditik Armintzara jaitsiko gara GR 123ko seinale zuri-gorriei jarraituz. Kontuz ibili behar dugu, pista batzuk ezker-eskuin ateratzen baitira. Hasiera batean, ez dago galerarik: Urizarmendiko postontziaren ondoren, pistak laua jarraitzen du. Gure eskuinean (berriki landatutako eukaliptoek uzten badigute) Basordasko kala ikusiko dugu, baita Lemoizko zentral nuklearraren erreaktorea izango zenaren egitura handia ere, inoiz amaitu ez zena.
Bide zabalak ezkerrera egiten du eta behera doa. Gure ezkerrean, zuhaitz artean dagoen dorre elektriko batetik gertu, eta, aurreko biratik gutxira, bideak, berriz ere, gure eskuinerantz jarraitzen du. Orain argi dago bidea. Bide nagusitik desbideratu gabe jaisten jarraituko dugu eta 10 minuturen buruan bidegurutze batera iritsiko gara. Seinale zuri-gorriak daude. Eskuineko bidea hartuko dugu eukaliptoen basoan sartuz. Bide buztintsua eta deserosoa da, urak landutako ildoz betea. Tarte harritsu ugari ditu, eta handik gutxira beste pista batera iritsiko gara. Berriro eskuinera. Minutu gutxiren buruan, bi edo hiru tarteetara iritsiko gara, harrizko zoruarekin eta aldapa sendoekin, Armintzako lehen etxeetara doana.
Ez dago galtzeko aukerarik. Txaleten artean aldapa dezentez jaisten den errepideari jarraitu behar diogu, eta Armintza-Bakio errepide orokorrera ailegatzen da, erreken hondartzaren ondoan, Amorraga errekak urak isurtzen dituen lekuan. Zubia zeharkatu eta herrigunean sartuko gara. Freskatzeko iturri bat aurkituko dugu, eta ezkerraldeko kale batetik, eraiki berri diren pisuko etxeen artean, Armintzako aparkalekura eta sarrerako biribilgunera iritsiko gara (ordubete eta 48 minutu). Errepide nagusitik zuzen jarraituz gero, Bizkaibus geltokiko markesinara iritsiko gara.
Aipatu behar da mendizale askori gutxi iruditzen zaiela Gorlizetik Urizarmendira joatea Lemoiztik Armintzara jaisteko, eta, beraz, hemendik Ermuara igotzera animatzen dira, ohiko bidetik edo Etzandarriko saihesbidetik, eta zirkuitua osatzeko Fanotik, Itsasargitik eta Astondotik Gorlizera jaisten dira. Ibilbide zirkular luzeagoa eta zorrotzagoa da hau, bi tontorretara igoko baikara: Urizarmendi eta Ermua.
Dena den, Armintzara iritsi izanarekin konformatzen bagara eta Gorlizera itzuli nahi badugu, Bizkaibusa aukera bikaina da. Hala ere, guk prestatu dugun ibilbidea osatuko dugu, eta hori Gorlizera itzultzeari dagokio, Armintzatik Saratxaga eta Gorlizerako desbideratzeraino doan GR 280 tartetik, nondik etorri garen Urizarmendi igotzeko desbideratzea hartu arte.
Zati hau aipatu dugun arren, labur-labur errepikatuko dugu: Armintzako sarrerako aparkalekuaren ondoan zubitxo polit bat dago zuhaitzen azpian. Gurutzatu eta berehala bidezidorra gure eskuinera biratzen da, gure ondotik doan hesi luze eta ongi ebaki batekin. Baratzeen artean joan eta, berehala, errepide nagusitik eskuinetik datorren auzo-errepide batera iritsiko gara. Ezkerretara egin eta errepidetik zati on bati jarraituko diogu, ondo txukundutako baserri batzuen aurretik igarota. Baserri baten ondoren errepide orokorrera helduko garela dirudienean, gure ezkerretara bidezidor bat ateratzen da, haren paraleloan ondo konponduta. Jarraitu eta egurrezko bi zubi gurutzatuko ditugu. GR 280ko bidezidorra oso ondo prestatuta dago tarte honetan guztian ibiltzeko. Pixka batean bertako baso eder baten azpitik oinez ibili ondoren, baratze eta larre arteko errepide batera iritsiko gara, eta bidegurutzera hurbilduko gara. Hara joan eta Urizarmendira igo gara.
Hemendik aurrera, joaneko ibilbideko ibilbide bera egingo dugu Gorlizen sartu aurretik: Urizarmendirako bidegurutzetik Lemoizko herrigunera iritsiko gara, Urizar auzoan dagoena, (2 ordu eta 23 minutu), Berreagara itzuliko gara (2 ordu eta 38 minutu) eta Larrakoetxearen alanbrada gaindituko dugu. Baina gaur, Saratxagatik eta Ageo Bideagatik Gorlizera sartu beharrean, gorago egingo dugu, Orbeta Bidetik .
Horretarako, etorri garen eta Larrakoetxetik pixka bat gorago dagoen bidea hartuko dugu, eta Saratxagara ia iritsi garenean eta bidezidorra bat-batean ezkerretara biratzen denean, guk zuzen jarraituko dugu gutxi ikusten den senditxo bat hartuz, sastraka oparo baten artetik doana, ia bidea ikusten uzten ez duena. Baina oso tarte txikia da, eta berehala Orbeta Bidea kalearen goialdera iritsiko gara. Zuzen eta aldapa handian jarraituz, Tribiñu kaleko goialdera iritsiko gara. Eskuinera hartu eta Armintzako biribilgunera iritsiko gara.
Orain, Itsasbide kaletik jaitsi besterik ez dugu eliza aurretik pasatuz. San Pedro plazatxora jaitsiko gara kalean behera. Hemendik Ibarreta Plazara metro batzuk besterik ez daude (3 ordu eta 5 minutu).
