9. ibilbidea
Pedro Pablo Uriartek argitaratutako ibilbidea “19 mendi-ibilaldi zirkularrak Gorlizetik”
Ikus ibilbidearen mapa Wikiloc-en
IBILBIDEAREN FITXA
Denbora: ordubete eta 30 min
Zailtasuna: txikia
Distantzia: 7,5 Km
Metatutako desnibel positiboa: 305m
Beste aukera bat da Ermua igotzeko. Igoera laburra da, baina oso erakargarria, eta batzuetan nahiko zorrotza.
Ibarreta plazatik irten eta San Pedro plazatik Itsasbide kalera iritsiko gara, herriko kale nagusira. Eloisa Artaza kaletik hartu eta berehala erakusketa-aretoaren aurretik igaroko gara Ondargane Bidea kalera iritsiz. Eskuinera biratuko dugu futbol-zelaiaren eta kiroldegiko instalazioen aurrean dagoen biribilgunera iristeko (8 minutu). Justu bere ondoan, Bizkaibuseko markesina gaindituz, kiroldegia inguratzen duen bide gorri asfaltatu bat abiatzen da, gure eskuinaldean intxaurrondo ugari dituena eta Urezarantza auzoan utziko gaituena.
Bide hau, igoera motz eta leunean, udal-instalazio edo -biltegi baten aurretik igarotzen da, Paul Ygartua margolari eta muralista ingeles ospetsuaren horma-irudi bikainarekin, zeinak etengabe bisitatzen eta erakusten baititu uda guztiak bere arbasoen jatorrizko herrian.
Kilimanjaro (15 minutu) garagardotegi eta oilasko denda beteranoaren atzealdera iritsiko gara. Urezarantza bidea kale motz baina aldapatsu batetik sartuko gara. Aurrez aurre, Artebiondo Estrata hasten da. Hartu eta berehala, etxe baten parean, ezkerrera egingo dugu baserri eder baten aurretik pasatuz.
Errepideak aldapa ona du. Handik metro gutxira, Txoznako Estrata dioen kartel bat ikusiko dugu. Eskuinera biratuko du bat-batean, eta aldapa handi baten ondoren, urtero “Sukalki” gastronomia lehiaketa ospatzen den zelai zabaletara iritsiko gara, abuztuaren erdialdean Urezarantza jaiak direla eta. Etxola txiki bat dago, itxitura batez babestua.
Errepideak igoera leunean jarraitzen du eta arte garaien azpian sartzen da, zuriz margotutako baserri batera iritsi arte. Errepideak asfaltozkoa izateari uzten dio, eta porlanezko pista bihurtzen da, arteen basoaren azpitik ia erabat igarotzen dena.
Zementutik ehunka metro gehiago jarraituz gero, Orabille-Fanos, edo hobeto esanda, Fanobidea, errepidearen bidegurutzera iritsiko gara, 1. ibilbidearen lehen zatiko bidea hartzen duena.
Baina guk itzulinguru mendizaleago bat egitea erabaki dugu. Zementuzko errepidea hasi eta hamarnaka metrora, gure ezkerretara, bide zabal bat abiatzen da arteen azpitik, eta badirudi tunel baten barruan gaudela, hitzez hitz (26 minutu).
Landare-tunel hau amaitzen denean, bideak belarrez inguratutako bidezidor estu batean jarraitzen du, eta bide hori beste bide perpendikular zabalago batean amaitzen da.
Ezkerretara hartuko dugu. Pista laua da eta zuhaitzen artean doa hasieran, baina berehala ikusten dugu nola gure eskuinetara bide bat abiatzen den belarraren artean, minutu gutxiren buruan Fanoko larreen behealdean uzten gaituena. Gure ezkerrean hesi zabal bat daukagu, non pottoka batzuk bazkatzen diren.
Goiko belarraren arteko bideari jarraitu eta larreen goialderaino igoko gara. Han, jarraitu dugun bide belartsua itsasargitik datorren biderik zapalenarekin elkartuko da. Goialdeko belarraren artean gora eta eskuinera egingo dugu, alanbre-hesi baten ondoan, salto egin behar den hesi bat aurkitu arte, askoz jende gehiago ibiltzen den bideari jarraitzeko. Bide horrek Ermuara eramango gaitu (35 minutu).
Itsasargitik datorren bidearekiko bidegurutzetik, 2. ibilbidean aipatutako bideari jarraitu besterik ez dugu egin behar, itsaslabarraren eta artadiaren artean ibiliz Ermuko gailurreraino (50 minutu).
Gailurrera iritsitakoan, Gorlizera jaitsi gaitezke, aurreko ibilbideetan aipatutako hainbat aukeratatik, baina guk gailurretik gertu dagoen kasamataraino iristea gomendatzen dugu, artadian barrena jaisteko. Naturaz benetako gozamena da.
Agian, artadi kantauriarrari buruzko hitz batzuk komentatzeko unea da. Baso intrinkatua da eta tamaina txikiko zuhaitz-dentsitate handia du (Quercus Ilex), argi gutxi pasatzen uzten duena, bai neguan, bai udan. Lurzorua erabat tapizatuta dago bere hosto gogor eta arantzatsuengatik eta, bitxia dena, artadi kantauriarrak gure kostaldeko lurraldean Mediterraneoko landaredia mota bat irudikatzen du, klima mediterraneorik ez duena. Baso horiek izugarri ustiatu zituen gizakiak egurretarako edo ikatza egiteko edo burdinolei erregaia emateko. XX. mendearen hasieran, gehiegizko ustiapenak jatorrizko artadiarekin amaitu zuen, baina, hori amaitzean, berez berreskuratu da, eta gaur egun osasun ona du. Zeharkatzen dugun basoak balio natural handia du, lurzoru silizeo pobreko artadi bat baita, batzuetan malda handietan finkatua. Zuhaixka ugari babesten ditu, hala nola, lentiskoa eta basoaren ertzetan guruinak agertzen dira maiz. Ohikoa da, baita ere, basoa finkatuta dauden lekuetan ezin sartuzko bihurtzen duten liana eta zarzaparrilez kolonizatutako eremuak ikustea.
Hain zuzen ere, Ermuako etxolaren eskuinaldean, artadiaren sakonean sartzen den bide bat ikusten dugu. Bide hori ia ez da hautematen, baina nahiko ondo jarrai daiteke, arteetako hosto koriazeoek gutxiago estaltzen dutelako. Berari buruz 2. ibilbidean zerbait aipatu dugu. Ziurrenik, medizaleen urratsek eta txirrindularien estalkiek artadiaren ariman sartzen gaituen bidea pixka bat garbitu dute. Zalantzarik gabe, patxadaz ikusteko, lasaitasunez ibiltzeko, eta basoko iluntasun ilunaz eta isiltasunaz gozatzeko tartea da.
Bideak behera egiten du Fanotik datorren biderik jendetsuena aurkitu arte, eta Armintzarako desbideratzean amaitzen da. Bide horretan gaudela, eskuinerantz joko dugu, eta minutu gutxi barru Fanoko errepidera iritsiko gara. 100 bat metro aurrerago, zementuzko pista hasten da, lehenago igo duguna. Baina han bertan amaitzen da haurreskolatik igotzen zaigun bide zahar eta deseroso samarra, 1. ibilbidean aipatu duguna.
Bertatik Haurreskolara jaitsi eta berehala Urezarentza Bidea errepidera iritsiko gara. Handik kiroldegira jaitsiko gara, eta han itxiko dugu ibilbidearen zirkulua. Ibarreta Plazara itzuliko gara gehien gustatzen zaigun bidetik.
