12. ibilbidea
Pedro Pablo Uriartek argitaratutako ibilbidea “19 mendi-ibilaldi zirkularrak Gorlizetik”
Ikus ibilbidearen mapa Wikiloc-en
IBILBIDEAREN FITXA:
Denborarik luzeena: 2 ordu eta 15 minutu
Distantzia: 11 km 760 m
Metatutako desnibel positiboa: 294 m
Zailtasuna: Txikia
Ibilbide hau nahiko laburra da eta oso lorgarria, ez baitu eskakizun fisiko handiko tarterik. Lehenengo zatia 5. ibilbidearen azken zatitik Andrakatik Gorlizera goazenean egiten dugun ia berdina da, baina hala eta guztiz ere deskribatuko dugu, oraingoan joanekoa.
Gorlizetik txaluparen biribilgunetik irten eta Andra Mari Bideko bidegorritik jaitsi, hilerriatik, hiltegi zaharretik eta Sagastikoetxe poligonotik igaroz. Hurrengo biribilgunera igo eta Mungia bidetik jarraitu Kautela Aldapatik Plentziako sarrerako biribilgunera jaisteko. Gandia auzoan gaude, zati handi bat Gorlizko udalerrikoa da.
Biribilgune horretara iritsitakoan, ezkerrera egingo dugu eta Gandia Bidean zehar jarraituko dugu, gutxienez 10 minutuz, auzoa ezkerretara dagoen harrizko iturri baten parean utzi eta errepidea igotzen hasten den arte. Mandaño bidea izeneko errepidea, beti gorantz doana, baratzeen eta baserri eta txalet batzuen artean doa. Tailer batzuen aurretik igaro, eta berehala iritsiko gara errepide-zati horren gorenera, Koalako haztegietarantz jotzen duenean (33 minutu). Bidegurutzean, GR 280aren seinale batzuk daude, eta horren tarte batetik igaroko gara.
Guk, gure ezkerrera jo bezain laster, errepidearen goialdean eskuinera egingo dugu berehala, hartxintxarra duen pista bat hartuz, hasieran laua dena. Pista hori jaitsi eta zuhaitzen artean sartuko gara Plentziako itsasadarreraino. Pista honi Butroi Bidea deitzen zaio, Plentziako itsasadarraren ertzean Butroeko gazteluraino garamatzan bidea baita, eta aipatutako GRa jarraitzen duena.
Orain bidea nahasezina eta oso polita da, arteen gerizpean tarte on bat igaroz, baina beti lautadan. Itsasadarraren beste aldean, Plentziako Abanikoaren urbanizazioaren behealdeko txalet batzuk ikus daitezke. Gure ezkerrean, batzuetan sastrakak erdi itsatsirik, gomazko hodi lodi eta deigarriak ikusten dira zenbait zatitan apurtuta, eta ez dakigu zer erabilera izan duten.
GR kartel batez seinaleztatutako bidegurutze batera iritsiko gara, Butroeko gazteluaren norabidea adierazten duena, 3,5 km-ra dagoena (53 minutu).
Hemen bi aukera ditugu, gaurko ibilbidearen bi aldaerak direnak.
Lehenengoa: Bidegurutzean bertan, ezkerrera hartuko dugu Andrakara doan bide batetik, ibilbide laburrago batetik, baina zertxobait gogorragoa egiten dena, malda handiagoa gainditzen baitu ibilbide txikiago batean.
Eta bigarrena: Aurrera egin dezakegu, Butroeko gaztelurantz, baina berehala Andrakara desbideratuko gara beste bide batetik. Bi aukerak aipatuko ditugu
Andrakara igotzeko aldaera laburra
Esan bezala, bidegurutze honetan ezkerretara egingo dugu. Zati hori, zenbait lekutan sastraka zikin samarra eta nahiko pisu hautsia, beti igoz, baina itzal dezentekoa da.
Goialdera iritsiko gara eta bidea pixka bat zabaldutzen da ezkerretara eginez eta berehala errepide batera irtenez. Aurrera jarraituko dugu, eta handik gora igoko gara pixka batean. Errepidea larre-zelaien artean igarotzen da, eta Andrakara iritsi baino pixka bat lehenago baserri txiki batzuen aurretik igaroko gara.
Andrakara iritsitakoan, gure eskuinetara, herriko trikitilari ohi baten izena daraman plaza ikusiko dugu: Rufino Arrola, bere ermita, bere probalekua eta idi probak egiteko harri batzuk eta erraldoiak (idi probak). Hemen batzen dira gaurko ibilbidearen bi aukerak. Hemendik Gorlizera doan bidea bakarra izango da.
Aldaera luzeagoa Andrakaraino
Egia esan, aldaera honek ibilbidea pixka bat gehiago luzatzen du, baina ezin da esan gehiegi denik. Aukera interesgarri bat besterik ez da, itzulinguru moduko bat, denbora pixka bat gehiago badugu, ibilaldia leku interesgarri batzuetatik luzatzen duguna.
Esan bezala, saihesbidea Plentziako itsasadarretik Andrakarako desbideratzearen parean hasten da, bertan baitago lehen aipatutako seinaleztapen-kartela. Baina oraingoan aurrera jarraitu behar dugu Butroeko gaztelura joango bagina bezala, iritsiko ez garenera.
Hasteko, aldapa harritsu bat dugu aurrean, apur bat deserosoa. Berehala, bidea pinuen artean sartzen da, tunel batean sartuko balitz bezala, gure eskuinetara beti alanbrada batek eta bidea mugatzen duten Lawson pinuen errenkada batek lagunduta.
Pinudiaren gerizpean ibiltzen gara zatika, eta beste batzuetan lursail pixka bat garbiagoan. Hamar bat minuturen buruan, beherantz goazela, gure pistaren eta Butroera doan pistaren arteko elkargunetik oso gertu, GR 280 kartelez seinaleztatutako desbideratze batera iritsiko gara (ordubete eta 3 minutu). Horietako batek Andraka (Atxutegi bidetik) adierazten du, 2 km. Hori da gure bidea.
Bide zabala, aldapa batekin hasten da, eta, berehala, basoan sartzen da, non beste hamar minutu inguru ibiliko garen. Kantauriko baso polita da, eta errekasto txiki bat du. Errekastoa behealdean, eskuinaldean, entzuten dugu, batez ere zati horren amaieran. Bide lasaigarria da, benetan, eta gozatzeko modukoa, eta horri txoritxoen kantuak laguntzen dio, nahiz eta esan behar den alboetan putzu handi batzuk dituela, alboetatik igarotzera behartzen dituztenak.
Bidea oso gutxi ibiltzen den eta irteerarik ez duen errepide batean amaitzen da, eta, gainera, ondo ikusteko moduko kartel batek debekatzen du bertatik sartzea: “Lursail partikularra. Debekatuta dago pasatzea”. Bada, ezkerrerantz hartu eta basoko itzal barearen artetik igo ondoren, baserri batzuen aurretik igaro ondoren, Andraka auzora iritsiko gara, goialdean, txaleten urbanizazioaren eremuan (ordubete eta 30 minutu).
Lehen aipatutako aldaera motzean Andrakara iristen baginen probalekutik eta ermitatik, orain goitik egiten dugu. Beste ehun bat metro jaitsi, sartu garen eta txaletekin lotzen den errepidetik, eta auzoko probaleku-plazara iritsiko gara, esan dugun bezala.
Hemendik aurrera, ibilbide bakarra izango da Gorlizera itzultzeko. Jatetxearen ondoan Mungia-Gorliz errepide orokorra gurutzatuko dugu, eta beste aldean, etxe baten ezkerraldean, ibilgailuak igarotzea saihesten duen banku batekin, Andrakatik Orabillera doan errepidearekin berehala bat egiten duen kale bat ikusiko dugu. Hartu eta ezkerrerantz jarraituko dugu.
Errepide lasaia, hasieran igoera diskretuan, zelaien artean igarotzen da, eta gure eskuinetara zaldi-zentroko eta Goikomendi Ekitaldi Eskolako instalazioetarako sarrera uzten du. Errepidetik jarraitu eta bere goreneko aldera iritsiko gara, horren ondoren, emeki-emeki jaisten hasten da. Eskuinean, Zaldi Zentroaren goiko sarrera ikusiko dugu. Orain errepideak itzal pixka batekin jarraitzen du eukalipto altu batzuen azpian, Larrakoetxea jatetxearen eta landetxearen lurrak eta zuhaiztiak mugatzen dituen hesiaren hasieraraino (ordubete eta 55 minutu).
Puntu honetara iritsita, uste dut interesgarria dela aipatzea Gorlizera beste bide desberdin eta oso interesgarri batetik itzultzeko beste aukera bat dagoela. Bere momentuan ikusiko dugun 14. ibilbidearen zati bat baino ez da, baina alderantziz eginez, oraingoan jaitsi egiten da, igo beharrean. Deskribatuko dugu, nahiz eta gu hasieratik pentsatu dugun bidetik joango garen.
Errepide zati horri itzala ematen dion eukaliptalean sartzen garenean, apur bat beherantz doala, gutxi gorabehera erditik, ikusten dugu gure ezkerrean ondo ikusten den bide bat ateratzen dela basoan behera. Ez du galtzeko aukerarik, eta bospasei minutu barru, jaitsieran beti, daramagun pista perpendikular batera joko dugu. Gurutzatu besterik ez dugu egin behar ia aurrean beste pista bat nola hasten den ikusteko. Hortik jaitsi behar dugu. Pista berehala igarotzen da hesi alanbratu bat eta zakur zaunkari batzuk dituen baserri baten aurretik. Behera goaz eta beste alanbre-hesi batetik pasatzen gara, estalpe batzuk dituen beste txalet edo baserri batetik bereizten gaituena. Inolako desbideratzerik gabe, pistatik jaisten jarraitzen dugu. Bertan, zementuzko karrejoak ikusiko ditugu, hemendik igaroko diren ibilgailu urrien errodaduretarako. Bidea ia behera doa, erabat zementatua izatera. Jaitsiera argian jarraitzen dugu eta beste txalet baten aurretik igaroko gara, bidearen eskuinaldean oso ondo zaindutako mahastiekin.
Pista bere behealdera iristen da eta bat-batean eskuinera biratzen du. Zuhaitz ederrak dituen baso batean sartu eta berehala soilgune batera iritsiko gara. Bertan eraikin bat dago gure eskuinaldean, amaituta, baina oraindik inor bizi ez dela dirudi, eta bideak ezkerretara egiten du. Orain, txaleten eta ondo zaindutako baserrien arteako errepidetxoa jarraitu besterik ez dugu egin behar Saratxaga garagardotegira iritsi arte, duela pare bat urte itxi zuena.
Saratxagatik errepidea gurutzatu besterik ez dugu egin behar, eta arteen artean dagoen bide ederrari heldu, Ageo Bidearen goialdean, eta, geroago, Tribiñu kalean utziko gaituena. Kale horretan eskuinera egin, eta Gorlizko sarrerako txaluparen biribilgunera iritsiko gara. Ibarreta Plazan gaude jada, ibilbidea beteta.
Baina, esan bezala, aukera interesgarria da Gorlizera itzultzeko. Guk, ordea, aurreikusi genuen bidea osatuko dugu. Horretarako, aurrera jarraituko dugu Andraka – Orabille errepidetik. Honek itzal pixka batekin jarraitzen du eukaliptoen azpian, berehala irten eta minutu batzuk barru Larrakoetxea jatetxearen eta landetxearen lurrak eta zuhaiztiak mugatzen dituen hesiaren hasierara iristeko (ordubete eta 55 minutu)
Hesia baino hamarnaka metro lehenago bidezidor bat ikusiko dugu errepidearen ertzean, gure ezkerretara irten eta berehala sastraka artean ezkutatzen dena. Gure ibilbideetako batzuetan hainbat aldiz jaitsi eta igo dugun bidezidorra da, baina gu kasu honetan ez gara Saratxagaraino iritsiko, baizik eta bere gorenetik iritsiko gara herrira, hau da, Saratxagara joateko bidezidorrak ezkerrera egiten duenean, guk aurrera jarraituko dugu sastrakak oso itxita egon arren, oraindik eraikitzen ari den etxe batera minutu gutxi barru iritsiko den bidezidor batetik.
Hemendik aurrera, errepidetik jarraituko dugu. Errepide horrek, arte handi batzuen azpitik igaro ondoren, Alegria baserriko hormatxoa gure eskuinetara utzi eta jaitsiera handian jaisten hasten da, Orbeta bideraino. Alde banatan txalet handi batzuk uzten ditu, Tribiñu kaleko goiko aldean amaitzen dena. Amaiera hau 4. ibilbidearen berdin-berdina da.
Itsasbide kalera hurbildu besterik ez dugu egin behar, gure eskuinerantz, herriko kale nagusira. Handik, elizaren ondotik igarota, San Pedro plazatxora eta Ibarreta Plazara jaitsiko gara, eta handik atera gara duela bi ordu eta laurden inguru (2 ordu eta 15 minutu).
