14. ibilbidea
Pedro Pablo Uriartek argitaratutako ibilbidea “19 mendi-ibilaldi zirkularrak Gorlizetik”
Ikus ibilbidearen mapa Wikiloc-en
IBILBIDEAREN FITXA
Denbora: 2 ordu eta 15 min
Distantzia: 11,57 Km
Desnibel metatua: 289 m
Zailtasuna: Txikia
Ibilbide laburra da, inolako zailtasunik gabea, eta mota guztietako jendearentzat egokia; gehiena Plentziako udalerritik igarotzen da. Hala ere, laburra izan arren (bi ordutan egin daiteke), bi tarte ditu, benetan basatiak eta oso mendizaleak, eta merezi du ezagutzea.
Familian egiteko ere egokia den ibilbidea.
Gorlizetik Ibarreta plazatik irten eta Itsas Bide kaletik Gorlizko hondartzara eta PIEra (Plentziako Itsas Estazioa) jaitsiko gara. Oinez jarraituko dugu Plentziako hondartzaren pasealekutik Astilleroraino, eta, ondoren, Plentziako zubiraino jarraituko dugu, itsasadarraren ondoko pasealekutik, oro har kirol-ontzitxoz eta artisau-arrantzaz beteta.
Zubi “berrira” iritsiko gara. Zubi hori 1991n eraiki zen, eta Javier Manterola arkitektoak diseinatu zuen, antzinakoaren ordez. Butroe ibaiaren uholdeek kaltetu zuten zubi zaharra, 1983ko abuztuan (25 minutu). Gurutzatuko dugu.
Hemendik aurrera, ibilbide erdira arte, 10. ibilbidearen azken zatiko bide berari jarraituko diogu, baina alderantziz egingo dugu, aipatutako ibilbidean beherantz egingo baitugu, eta honetan gorantz egingo dugu.
Plentziako metro geltokia gainditu eta aurrera jarraituko dugu Ibiltokibidetik metro geltokiaren sarreraren aurretik pasatuz. Metro gutxira, eskuinean, aldapan dagoen espaloi bat ikusten da, gora doan baranda batekin. Hartu eta, desbideratu gabe, eraiki berri diren bi txalet handiren aurretik igaroko gara, eta, pixka bat aurrerago, adreilu gorrizko bi eraikin handi gaindituko ditugu, soropil zainduekin eta urki gutxi batzuekin, bidea pista belartsu bihurtuz. Matrailune Bidean gaude eta ezkerretara dagoen horma lodi baten ondotik goaz.
Etxe horiek gainditurik, bidea bide zuhaizti atsegin bihurtzen da, gure ezkerretara eukalipto gazteak dituen ibarbide bat uzten duena eta handik gutxira gure eskuinetara dagoen baserri abandonatu handi baten aurretik pasatzen dena. Udare handi bat dago bidearen ondoan, umotze garaian udare eroriez zorua betetzen duena. Handik metro gutxira, Barrikako Musaurieta auzotik igotzen den errepidera iritsiko gara.
Guk ezkerrera hartuko dugu. Berehala, gure eskuinean, hautsitako banku bat eta iturri bat ikusiko ditugu. Errepidea aldapa gogorrean igotzen da, eta handik gutxira, bat-batean, ezkerrera biratzen du baserri erdi kultu baten aurrean. Ez gaitezen hortik joan; izan ere, errepidea, teorian moztuta, laster amaitzen da, eta, ondoren, zuhaitz itxien azpian zementatutako pista estu batean jarraitzen du, jaitsiera handian dauden baserri ezbeharrekin, Urduliz-Plentzia errepide nagusiraino.
Kontuz, desbideratzean eskuinerantz jo behar dugu, han bertan abiatzen den pista batetik, metro gutxira ezkerrera biratzen duena ate metaliko baten aurrean. Gure ezkerrean, horiz margotutako landetxe txiki baten atzealdeko fatxadatik igaroko gara.
Eta orain ibilbidearen gakoa dator: etxe honetatik metro gutxira, goranzko bide bat hasten da gure eskuinera, enborrean marra berdeak dituzten bi pinu handiren aurrean. Bigarrenak gezi berde erdi ezkutua eta nahiko ezabatua du, jarraitu beharreko norabidea adierazten duena (40 minutu).
Desbideratu gabe daramagun pistatik aurrera jarraitzea erabakiko bagenu, ibilbide bera egin dezakegu, baina orain igoko garen tokitik jaitsita. Berdin dio nola edo hala egin, baina guk gure eskuinetik abiatzen den bidea hartzea erabaki dugu.
Bide zabala arrapala gogorretan sartzen eta igotzen da hasieran, baso kantauriar heze eta itxi, interesgarri eta ibiltzeko atsegin batean. Zorua, hasieran, harritsua eta berdexka da, baita udan ere; beraz, jaitsieran egiten badugu, kontuz ibili behar dugu horietako batean ez irristatzeko. Gure eskuinetik atera eta bidea inbaditzen duen arte baten adar bitxi eta lodi bat gainditu behar dugu (ikus ibilbidearen argazkia). Berehala, bidexka bidezidor bihurtzen da eta inklinazioa galtzen du, baina oso lokaztutako tarteak irabazten ditu, alboko bidezidor batetik igaro behar ditugunak. Orain pinudi bat dugu ondoan. Zuhaitzik gabeko azken zatia landare baxuek ia estaltzen duten bide txiki batetik doa, horien artean ortiga eta batana eta galtza motzekin joanez gero, ziurrenik, ortigatuta amaituko dugu. Ezer larririk ez, nolanahi ere.
Irteerarik gabeko errepide txiki batean lurreratuko gara, ezkerretara ikusiko dugun baserri batean amaitzen dena. Daramagun bidea kartel batekin seinaleztatuta dago, “Plentzia” dioen iturri baten ondoan (50 minutu). Eskuinera hartu eta errepidea pixka bat igoko da, Gane gailurrera iritsiz, ia 162 metroko tontor batekin, eukaliptoz estalia eta bere tontorrean antena batekin. Baserri baten ondoan zuhaitzen azpian sartu arte jarraitu eta bidegurutze batera jaitsiko gara. Bidegurutze horretan landetxeko kartel bat dago, “Gane Landetxea” jartzen duena.
Desbideratu gabe, aurrerantz jarraituko dugu ur-biltegi baten aurretik pasatuz eta, handik metro gutxira, beste bidegurutze batera iritsiko gara. Bertan, urak erregulatzeko eraikin pare bat dituzten instalazioak daude, bidea bereizteko alanbre-hesi handi batekin (ordubete). Esan behar dugu gure eskuineko errepidetik 10. ibilbidea egiten dugula Urdulizko herrigunetik eta Butroeko gaztelutik gatozenean.
Baina guk aurrera jarraituko dugu pista zabaletik, ur-instalazio horien ezkerraldeko hesiari jarraituz. Pixka bat biratu eta berehala bidebanatze batera iritsiko gara. Guk ezkerreko errepidea aukeratuko dugu, orain zementuzkoa dena. Bi edo hirurehun metrotan, gure ezkerrean, bide zabal bat abiatzen dela ikusiko dugu – orain tarteka lokaztutako pista bat –, orain urrutien dagoen basorantz doana (aitzitik, lehen basoa zenerantz, eta basoko makina gupidagabe eta biziek jan egin dutela, bideak suntsituta eta egin ezinik utzita) (ordubete eta 7 minutu).
Hasieran, tarte luze samar batean, makinek irekitako eta erabat hautsitako bide berritik joango gara, harik eta, azkenean, antzinakoa berreskuratu eta, nahaspila bitxi batean, beti ezagutu dugun eukalipto, pinu eta zuhaitz autoktonoen basoan benetan sartuko garen arte.
Pista, batzuetan zabala eta beste batzuetan estuagoa, hostoek tapizatua, eroritako zuhaitzen bat saihestu behar den bide soil bihurtzen da. Ibilbide horretan, ibiltariek, txirrindulari ausart batzuek eta footing egiten ari diren pertsonek ere parte hartzen dute, eta, beraz, nahiko markatuta dago. Nolanahi ere, gure ibilbideak ez du galerarik. Txorien kantuak eta, bat badatoz, metroaren urruneko zurrumurruak gurekin batera izango dira tarte honetan zehar.
Garbiago dagoen gune batera iritsiko gara, eta, bertan, Uren Partzuergoaren lurpeko biltegi txiki bat dago gure eskuinaldean. Bidea, pixka bat jaitsiz, berriki eukaliptoak moztu dituzten eta berriak oraindik gazteak diren gune batean sartzen da, eta, beraz, gurekin zihoan bidearen itzala desagertzen da.
Ia konturatu gabe, lehen hartu dugun eta desbideratu garen bidearen funtsezko bidegurutzera iritsiko gara. Zirkulua itxiko dugu hemen. Orain, zati txiki bat egingo dugu, joandakoan igo garen bidetik eta errepideraino iritsiko gara. Errepidetik ezkerrera egingo dugu, beherantz, hautsitako bankutik eta iturritik igarota (ordubete eta 30 minutu). Baina orain ez gara zuzenean Txipiorantz sartuko, baizik eta errepidetik jarraituko dugu, jaitsiera handian, Musaurieta auzora iristeko. Txalet eta baserri ugariren ondotik igaroko gara, bizitegi-gune lasai batean, eta oilategiren baten kakareoak eta txakurren zaunkak baino ez ditugu entzungo.
Errepidea 15. ibilbidean hartuko dugun errepidera iritsiko da, GR 280 errepidetik igarotzen den saihesbide ez hain basatira (ordubete eta 40 minutu). Bidegurutzean, eskuinerantz jo eta, errepidetik asko jaitsi ondoren, bidegurutzera iritsiko gara. Han, aipatutako 15. ibilbideko bi aukerak banatzen dira.
Txipion sartu eta Barrika udalerritik irtengo gara, kartel handi batek adierazten digunez. Hemendik Metroko geltokira berriro iritsi eta zubia zeharkatu besterik ez dugu egin behar Plentziako Alde Zaharrera iristeko. Gorlizera itzultzeko, 10. ibilbideko bide bera jarraituko dugu. Batela tabernaren ondotik Kristoren eskailerak hartu (Kristo Eskilarak) amaierara arte eta eskuinera egingo dugu pixkanaka Andra Mari ermitarantz igotzeko. Haren aurretik igaro eta izen bereko kaletik aurrera jarraitu, Axpe kalea gurutzatu eta Arenabarri bidetik jarraitu Mungiako errepideko biribilguneraino. Hemendik Ibarreta plazaraino, dakigunez, espaloi gorritik joango gara hilerri aurretik pasa eta txaluparen biribilgunera eta Ibarreta Plazara iritsi arte (2 ordu eta 15 minutu).
Beheko planoan ikusten dugun bezala, ibilbide hau trizirkularra da, hiru zirkulu ixten ditugulako: bat Gorliz eta Plentzia artean, beste bat Txipio eta Musaurieta artean eta hirugarrena Gane auzotik.
Ibilaldi hau bi ordu pasatxotan egin daiteke pauso alai eta geldialdirik gabe, ia 12 kilometroko ibilaldira iritsiz. Esan daiteke ez duela zailtasunik eta mota guztietako mendizaleentzat egokia dela, nahiz eta zuhaitzen eta sastraken arteko bidean kontuz ibili behar den, oso lokaztuak dauden eremu harritsu malkartsu, busti eta berdexketan irristatzeak saihesteko.
