15. ibilbidea
Pedro Pablo Uriartek argitaratutako ibilbidea “19 mendi-ibilaldi zirkularrak Gorlizetik”
Ikus ibilbidearen mapa Wikiloc-en
IBILBIDEAREN FITXA:
Guztizko denbora: 2 ordu eta 40 min GR 280tik eta 5 minutu gutxiago Txipio Bideatik
Distantzia: 13,9 Km eta 13,7 Km, hurrenez hurren
Metatutako desnibel positiboa: 251 m eta 272 m, hurrenez hurren
Zailtasuna: Txikia, baso-bidetik igarotzen den GR 280 aukera izan ezik; izan ere, zeharkakoa eta deserosoa denez, tarte hori zailtasun ertainekotzat jo daiteke.
Ibilbide hau, nahiz eta Gorlizeko zati bat izan, gehienbat errepidez igarotzen da Plentzia eta Barrika udalerrietatik, eta berriz ere Gorlizera itzultzen da. Hala eta guztiz ere, tarte benetan interesgarriak ditu, bai horietako baten basatiagatik, bai ibilbidearen beste zati baten paisaia-edertasunagatik, eta horri gertuko itsasoaren xarma gehitzen zaio. Amaieran adierazitako ibilbidearen planoa GR 280 baso-zatietatik egindako aukerari dagokio.
Plentziako metroaren geltokirainoko bidea aurreko bidearen berdin-berdina da; hau da, Ibarreta plazatik txaluparen biribilgunera iritsi eta espaloi gorritik jaitsi, hilerriaren eta Sagastikoetxe industrialdearen aurretik igaro, Mungia bideko biribilgune handira iritsi, eskuinera desbideratu eta Andra Mari ermitara iritsi arte, eta Plentziako alde zaharretik itsasadarraren gaineko zubiraino jaitsi (20 minutu).
Zubia igaro eta metro geltokira iritsitakoan, Bizkaibuseko geltokia gainditu ta gero, eskuinera egin eta zuhaizti-espaloian barrena abiatuko gara, Plentziako ikastetxeetaranzko igoera ezkerretara utzita. Ondoan Txipioko padurak ditugu. Errepidea biraka doa ehunka metrotan. Eskuinetara, pixka bat aldenduta, etxe berde batzuk ikusiko ditugu.
Aparkaleku bat igaro ondoren bidegurutze batera iritsiko gara. Barrikan sartuko garela adierazten digun kartel handi bat ikusiko dugu, eta “Musaurieta auzoa” dioen beste kartel bat (30 minutu). Une honetan, ibilbide honen bi alternatiben aurrean gaude, bata askoz ere zakarragoa, basatiagoa eta korapilatsuagoa, eta bestea lasaiagoa eta bareagoa, errepidez igarotzen baita. Biak aurrerago elkartzen dira, ikusiko dugun bezala, eta gero Barrikara iristen dira.
GR 280 bidearen zati batetik ibilbidea jarraitzeko aukera (zatirik larriena)
Gure eskuinera jarraituz gero, GR 280tik (seinale gorri eta zuriak daude), errepide zati bat dugu (1,5 Km inguru) baserri eta larre batzuekin, plastiko zuri handiz estalitako mintegi batzuetara iritsi arte. Erreka zubitik gurutzatu eta ezkerrera egingo dugu, mintegien baserri aurretik pasatuz.
Handik gutxira, errepidea amaitzen da, eta bidean doan errekasto batera garamatza, zeharkatzen duguna. GR 280-aren kartel bat dago, Sopela eta Goierrirantz goazela adierazten diguna. Hortik aurrera, berriro diogu, marra zurigorriekin seinaleztatuta dagoen ibilbidea (batzuk erdi ezabatuta) errepidetik bide basatira aldatzen da, ondo ikusten dena, baina batzuetan zatitu egiten dena eta pixka bat nahasten gaituena, zati batzuetan lokaztuta egoteaz gain. Bizikleten arrasto ugari eta nahasezinak daude lokatzetan. Birritan edo hirutan, erreka zeharkatu behar dugu baso barruan.
Baso basati ilun, heze eta trinko baten barruan ibiltzen gara denbora guztian zehar, eta horrek apur bat beldurtu egiten gaitu bakarrik bagoaz andurriar horietan barrena. Ondoan beti dugu errekatxoa, eta mota guztietako hegaztien trinoak entzuten dira. Kosta egiten da sinestea Plentziatik hain hurbil horrelako leku basatsu eta itxi bat dagoenik. Urrutian zakurren zaunka amorratuak entzuten dira beti.
Basoan barrena 15 bat minutuz ibili ondoren, aurrera egiten dugu, zailtasun apur batekin, sastraken, sasi eta landare garaien barrena, gure altuera gainditu eta bidea ixteko joera dutenak. Igoera eta jaitsieraren bat dago eta lokaztutako tarte gehiago aurkituko ditugu.
Ez dugu bidezidorra uzten, orain basotik kanpo joaten dena, sastraka artetik mugituz. Bidezidorra pista bihurtzen da zoru harritsu artifizial batekin, eta pixka bat eskuinera eta berriro ezkerrera biratzen du. Hesi bat uzten du ondoan, finka bat mugatzen duen hesi altu batekin. Hesi hori etxe bateraino iristen da, bai eta Barrika eta Plentzia arteko barne-errepideraino ere (55 minutu). Errepide hau da bide honen beste aukeran jarraitzen duguna. Hemendik aurrera bi aukerak bakarra bihurtzen dira.
Ibilbidea errepidetik jarraitzeko aukera (tarterik lasaiena)
Kokatu gaitezen berriro Musaurietako gurutzaduran. Kasu honetan, aurrera jarraitu behar dugu Txipio Bidea izeneko errepidearen malda gogor batetik. Errepide horretatik Musaurieta auzora iritsiko gara, bi aldeetan etxeak eta baserriak dituela. Berehala bidegurutze batera iritsiko gara, non ezkerretik beste errepide bat iristen den. Errepide horretatik, aurreko ibilbidearen azken zatira iritsiko gara, 14ra.
Baina guk aurrera jarraitzen dugu, eta, tarte luze batean desbideratu gabe, gora doazen arrapala sendoekin eta zuhaitz-tarteekin, lautada oskarbi batera iristen gara. Bertan, baserri eder bat ikusten dugu ezkerretara, zelai handi batekin. Gainditu eta ikusten dugu errepidea aurrera doala eta eskuinetara jotzen duela. Seinale batek “irteerarik gabeko errepidea” adierazten du. Eta ez, jakina, hortik ez da joan behar. Gure eskuinera biratzen duen errepideari jarraitu eta beste tarte luze batean jarraituko dugu, jaitsiera eta igoeraren batekin eta eukalipto baso batetik.
10 bat minuturen ondoren, eta finka bat bereizteko horma luze bat gainditu ondoren, lau batera iritsiko gara. Han, gure eskuinaldean, GR 280 bidearen bidegurutzea aurkituko dugu. Esan bezala, Txipiotik ere badator, eta hori da aurreko aukeran aipatu dugun bidea.
Bi bideetako bidegurutze hau ia ez da ikusten eta ondo erreparatu behar diogu. Gure eskuinaldeko baserri bateko hesiaren ondoan daukagu, GR markekin seinaleztatuta (edo, hobeto esanda, hala geneukan, barregarriren batek baserriko hormatxoan margotutako seinale zuri-gorri nahasezinak ezabatu dituelako). Honaino 4,3 km egin ditugu Gorlizetik.
Une honetatik aurrera, errepidea hartu behar da aurrerantz, Getxotik Plentziara doan Uribe Kostako errepide nagusiarekin topo egin arte.
Bi aukeren bidegurutzea gurutzatu eta metro batzuetara, gure ezkerretara dagoen lehenengo baserriaren parean, fatxadaren aurrean, bide-zidor zabal bat abiatzen da, oinetxe eta baserrien artean bi kilometro inguru egin ondoren, Sopela erdialderaino eramango gaituena. Desbideratzea GR markekin ere seinaleztatuta dago.
Hau da beste aldaera bat, bide honen beste aukera bat, Barrikaraino joan eta bere itsaslabar ederrak zeharkatu ordez, Sopelarantz jo dezakeguna. Bi kilometro inguru dira hiri auzoraino, eta handik Plentziara itzuli gaitezke metroz, eta ondoren Gorlizera Bizkaibusez.
Baina itzul gaitezen gure bidera. Esan bezala, nahiko garbi eta laua den errepidean barrena goaz, ezkerrean etxe batzuk eta eskuinean zelai hesituak utzita. Hurrunean, Barrikako hirigunea ikusiko dugu, eta, atzealdean, zeruertzean, Astondoko puntala, Gorlizko itsasargiarekin. Kortdalari jarraituz gero, Ermua mendiaren silueta ikusiko dugu.
Errepide-zati horretan, San Martin ermitaren eta Kultur Etxearen fatxadaren aurretik igaroko gara; gure ezkerretara geratuko dira, eta, berehala, gure ezkerretara dauden pisu-etxeen bloke bat gaindituz, errepide nagusiarekiko bidegurutzera iritsiko gara (ordubete eta 5 minutu).
Barrika aldera doan errepide orokorrari jarraituko diogu ia kilometro pare batez bazterbidetik ibiliz eta ibilgailuen zirkulazioa oso hurbil sentituz. Eskerrak zati hau jaitsieran dagoenez azkar egiten den.
Biribilgune zabal batera iritsiko gara eta, bertan, “Barrika Barri Egoitza” dioen kartel bat ikusiko dugu, gure eskuinerantz adierazten duena. Biribilgunea beste aldera gurutzatuko dugu, gure ezkerrera, surfero-karabanek asko erabiltzen duten aparkaleku handi eta ikusgarri batera iristeko. Aparkaleku hori guztiz zeharkatuko dugu kontrako alderaino, eta beheko alderaino iritsiko gara. Aurretik, Barrikako flytch kartel turistiko handi bat ikusiko dugu.
Aparkalekua beherantz eta eskuinerantz gurutzatu bezain laster, belarraren artean abiatzen den lurrezko bidexka baten hasiera ikusten da, tamarindo batzuen ondoan (ordubete eta 20 minutu). Zoritxarrez, bide honen hasiera, batzuetan, oso zikina eta paperez betea dago, aparkalekua erabiltzen duten surferek erabiltzen duten gaueko “zerbitzua” delako. Goizean goiz joaten bagara, kontu handiz ibili behar dugu hasierako tarte honetan.
Hau da Barrikako itsaslabarren goialde osoa zeharkatzen duen bidexka, Kantauri itsasoko ikuspegi ikusgarriengatik gune pribilegiatua. Gure atzean, Meñakoz hondartza ikusiko dugu, Sopela eta Barrika artean dagoena, eta, aurrerantz, bide bakartia, ahalegin handirik egin gabe, zelai eta otarrain artean barna doana.
Berehala, itsaslabarren goialdera iritsiko gara, beherago, Muriolako hondartza nudistara eramango gaituen bide argia ikusiko dugu. Gure eskuinean, urrutian, Barrikako hirigunea ikusiko dugu, eliza eta guzti.
Hondartza horretara jaisteko, bidezidorrak gure eskuinetara biratzen duenean geldialdi bat egitea merezi du, begien aurrean dugun ikuskizun bikaina ikusteko: Gorlizko badia, itsasoa hausten ari dela Astondoko itsaslabarretan, eta Gorlizko hondartza luzea, eritetxe zuria erdian eta Ermua mendia gure ezkerraldean. Oso gune egokia da gelditzeko eta argazki batzuk ateratzeko, paisaiaz gozatzeaz gain. Ordu bat eta 30 minutu behar izan ditugu honaino, eta ia 9 km daramatzagu.
Gure bideari jarraitu eta metro gutxiren buruan bidezidor kirrinkaria jaisten da Muriolako hondartza txiki eta dotoreraino, itsaslabarrek oso babestua.
Hondartzara jaisten diren eskaileretarako sarbidera ematen duen egurrezko zubitxoaren ondoren, gure eskuinaldean, horma baten ondoan, ia estalita dagoen bidexka bat jaiotzen da, baina bistan dagoena, sastraken artean gora egiten duela Barrikako txaleteei zerbitzua ematen zien errepide itxiraino, zeinak auzi luze batean sartuta egon baitira haien legezkotasunari buruz. GR marka zuri-gorri batzuk daude.
Aipatutako errepidera iritsi eta eskuinera hartuko dugu. Igoera leunean eta minutu gutxiren buruan futbol-zelaiaren atzealdeko errepideraino iritsiko gara. Honek ere ez du irteerarik eta Barrikako adinekoen egoitza zaharraren atzean dago.
Esan bezala, azken txaletaren parera iritsiko gara Muriolako hondartzarako sarbidetik 15 minutura (ordubete eta 45 minutu).
Gure ezkerretara, igotzen ari garen heinean, bidezidor zabal baten sarrera ikusiko dugu. Bidezidor horren alboetan, Pampako (Cortederia Selloana) luma-ale inbaditzaile eta nonahikoen hosto fin eta luzeak ikusiko ditugu. Oso zapalduta dagoen bide honek San Telmoren urbanizaziora eramango gaitu.
Alde banatan lumadunen hosto luzeak dituen bideak San Temo urbanizazioaren atzealdetik doan pista batera emango du. Aipatutako pistaren bidegurutzera iristean, eskuinera hartuko dugu, eta 300 bat metrotan metalezko hesi batera iritsiko gara. Hesi horrek motordun ibilgailuentzako sarbidea mozten du eta haren ondoan dagoen baso-pasabide estu batetik inguratuko dugu (2 ordu eta 5 minutu).
Pixka bat aurrerago, beste aukera bat dugu: aurreko bidegurutzean eskuinera hartu beharrean ezkerrera egiten badugu, pistak zati bat aurrera jarraitzen du, laster finka partikular bateko hesi batekin topo egiteko. Han, ezkerretara ateratzen den bidezidor txiki bat hartuko dugu, eta, pinudi bakan bat gurutzatu ondoren, sute bat izan delako seinale argiekin, Plentziako malekoiaren gainean dauden eta itsasadarraren sarrera babesten duten itsaslabarren goialdera iritsiko gara. Bertatik, bista zoragarriak daude, txori ikuspegian Gorliz eta Plentziako hondartzak eta, atzean, Plentziako hirigunea dituelarik. Desbideratzeak merezi du, zalantzarik gabe, bista ikusgarriengatik.
Baina itzul gaitezen San Telmoko urbanizaziora. Orain, zirkuitua ixteko, San Telmo eta Plentziako zubia lotzen dituen egurrezko hegaleko pasealekua hartu behar dugu (2 ordu eta 10 minutu).
Gorlizera itzultzeko, uste dut aukerarik onena Plentziako itsasadarreko pasealeku zoragarritik Astilleroraino ibiltzea dela, inguratzen duguna, Plentziako hondartzako pasealekua PIEraino hartzeko (Plentziako Itsas Estazioa). Gorlizko udalerrian sartuko gara (2 ordu eta 30 minutu).
Herritik hondartzara jaisten den Gorlizko pasealeku tradizionaletik Ibarreta plazara igotzea besterik ez zaigu geratzen (2 ordu eta 40 minutu).
Ibilbide hori, aukeratzen duten aldaeren eta txangozaleek daramaten erritmoaren arabera, bi ordu eta erdi (erritmo onean) eta lau ordu (lasaitasun handiz eta geldialdi ugariz) artean egin daiteke. Ia 14 km izatera datoz, goiz ona pasatzeko eta paisaia ikusgarrien artean ariketa osasuntsua egiteko nahikoa. 2. aukera egokia da, gorabeherekin, baina zailtasun teknikorik gabe ibiltzen diren bide eta bidezidorretatik gutxieneko esperientzia duten pertsona guztientzat. 1. aukerak, baso-eremuan, nolabaiteko mendi-prestaketa eta oinetako egokiak eskatzen ditu, bidezidorrak zailtasun handiagoak baititu tarte horretan: erreka zeharkatzea, eremu lokaztuak eta labainkorrak, eroritako enborren edo sustraien gaineko jauziak, landaretzak estalitako bidezidorretatik ibiltzea, etab., zaila izan daitekeen zatia izan gabe. Zatirik gogaikarriena, zalantzarik gabe, Getxo-Plentzia errepide orokorraren zati laburra da, ibilgailuen zirkulazio ugarikoa.
