23. ibilbidea
Pedro Pablo Uriartek argitaratutako ibilbidea “24 mendi-ibilaldi zirkularrak Gorlizetik”
Ikusi ibilbidearen mapa Wikiloc-en
IBILBIDEAREN FITXA:
Zirkuituaren guztizko denbora: 4 ordu eta 54 minutu
Distantzia: 17,97 km
Metatutako desnibel positiboa: 449 m
Zailtasuna: ertaina
Ibilbide hau, bere zatirik handienean, nahiko originala da, eta Andrakaren eta Plentziako itsasadarraren artean igarotzen da, ezezagunak diren pista eta bideetatik. Gainera, Malgartzagane izeneko gailur txiki bat aurkitu dugu, inoiz egon ez garena. Ia Butroeko gazteluraino jaisten dena basobide eder batzuetatik. Plentziako itsasadarraren ertzeko bide jendetsuan barrena ibiliko gara, Mandañu bideko bidegurutzeraino, Koala mintegien ondoan, Junkera bidea zeharkatu eta Gandiatik Plentziara iristeko. Areatza kaletik Gorlizera itzuliko gara.
Egun eder eta fresko bateko zortziak, nire lagun Eduardo eta biok San Pedro plazaren ondoan ibiltzen hasi garenean, Itsasbidetik gora, Gorlizko goiko biribilguneraino igotzeko, elizatik gorago. Han, eskuinera biratu, eta ia berehala ezkerrera, Barberusolotik igotzeko. Kalea nahiko maldatsua da eta izerditzen hasi gara, nahiz eta goiz freskoa izan. Barberusolok Orbeta bidearekin jarraitzen du eta txalet eder batzuen ondotik pasatzen gara Orbetaren gailurrera iritsi arte, Alegría baserri politaren ondoan. Artadi eder batzuen azpian igarotzen da orain errepidetxoa, etxe batera iritsi arte. Ezkerrean dago etxea, eta urteak daramatza eraikitzen amaitu gabe. Hau gainditzean, errepidea bat-batean amaitzen da eta alanbre hesi batean amaitzen den bidexka batetik jarraitzen du. Han bertan, eskuinean, landarediaren artean sartzen den bidexka ikusezin bat agertzen da, eta ehunka metro egiten ditu aurrera, ortiga eta sasi batzuekin gure ondoan. Pasatu ezin dela dirudien arren, posiblea da, nik hamarnaka aldiz eman dut joan-etorria. Berehala iritsiko gara Orabille eta Andraka arteko errepidetik Saratxagarantz jaisten den bidexkaren bidegurutzera. www.VisitGorliz.eus-ek argitaratutako zenbait ibilbidetan igoeran edo jaitsieran pasatu dugu bidezidor hau, oso zapalduta ikusten dena eta nahiko ibilia izaten dena. Gu aurrera goaz bidegurutze honetan.
Gorantz goaz, beraz, bidezidor honetatik, beti ere alboko landaredi oparoak babesturik. Batzuetan, landarediak bide-zidorra ilundu egiten duen adarrez eta hostoz osatutako sabaia sortuz. Handik gutxira, Orabille-Andraka errepidera iritsiko gara, Larrakoetxea jatetxe eta landetxearen hesia amaitu eta pixka bat geroago, eskuinetara egingo dugu, Andrakaraino. Zati hau Uribeko GR 280aren parte da (Uribe Kostako Ibilbide Handia).
Arazorik gabe eta Goikomendi Hipikako Klubaren instalazio handien aurrea pasatuz, Andrakara iritsiko gara, BI-2120 errepide orokorra zeharkatuz. Andraka jatetxearen ondotik pasatuko gara, izen bereko sagardotegiaren atzetik. Eskuinetara utziko dugu Plentziako itsasadarrera jaisten den GRaren desbideratzea, eta aurrera jarraituko dugu Andrakako ermitaren eta Rufino Arrola plazaren ondoan, azken hau inguruko baserri bateko trikitilari zahar baten omenez horrela deituta.
Bideak aurrera jarraitzen du, eta segituan beste bide bat hartu behar dugu eskuinerantz, Atxutegirantz. GR 280 errepidearen beste desbiderapen bat da, Plentziako itsasadarrerantz eta Butroerantz, baina guk Landetarantz jarraitzen dugu, aurrerantz, Andrakako urbanizazioko azken txaleten aurrean. Gure asmoa Plentziako itsasadarrera iristea da, Butroeko gaztelutik oso gertu, baina beste bide ezezagun baina erakargarri batetik joango gara.
Bide zabala pixka bat igotzen hasi da, zaldi batzuk bazkatzen ari diren finka zabal bateko alanbre hesiaren ondotik igaro ondoren. Gure eskuinean, sastraka handi bat dago (baso baten mozketa masiboa) mendi baten hegalean. Bidegurutze batera iritsi eta eskuinetik jotzen dugu, pixkanaka eukalipto gazteen artean jaitsiz. Ez gara inoiz gure bidetik desbideratuko. Minutu gutxiren buruan, gure bidetik abiatu eta eskuinerantz doan desbideratze baten aurrean pasatuko gara, eta ez diogu kasurik egingo aurrez aurre, bidegurutze batera iritsi arte. Bidegurutze horretan eskuinera biratuko dugu, ehunka metro zuzen jarraitzeko.
Handik gutxira, antena bat ikusiko dugu aurrez aurre, muino baten gainean. Bidea eskuinerantz desbideratzen da, baina guk zuzen jarraitzen dugu antenarantz, bide estuago batetik igota, gorago ikusten dena. Paisaia hau denbora gutxian aldatuko da, ikusten dugunez, eukaliptoak landatu berri dituzte eremu horretan, eta, azkar hazten ari denez, bi edo hiru urte barru ez dugu antena ikusiko; beraz, ibilbidearen erreferentzia garrantzitsu eta interesgarriena galdu egingo dugu.
Bidezidorretik antenaraino igoko gara, eta ezkerretara egin. Aurrera eginez gero, ur-baltsa handi bat ikusiko dugu gertu, ziurrenik berotegiak hornituko dituena. Baina, esan bezala, antenara iristean ez da aurrez aurre joan behar, baizik eta ezkerrera biratu behar da, berehala, gure ezkerraldean erpin geodesiko bat ikusteko zementuzko mugarri baten gainean. Ondoan etxetxo itxurako postontzi bat dago, Maldartzagane mendiaren gailurra adierazten duena, 232 metroko altuerakoa.
Argazkia atera eta ezkerrerantz bidea jarraituko dugu. Orain tarte bat egingo dugu bide lau eta zabal batean zehar, tarte batean jaisten hasten den bidezidor bihurtuko dena. Erretama arantzatsu edo gorri ugari dago bidexkaren alboetan. Handik gutxira, bihurgune nabarmena egingo dugu eskuinerantz. Ez dago huts egiteko aukerarik, bidea ezin hobeto ikusten delako eta ez dagoelako desbideratzerik.
Jaitsiera txiki batean, zuhaitz autoktonoak dituen baso kantauriar eder batean sartuko gara: haltzak eta haritzak, batez ere, nahiz eta batzuetan eukalipto batzuk ikusten ditugun. Burdinazko uren iturbururen bat dago bidearen ertzean. Ez dugu ikusten jaisten garen bitartean, baina gure eskuinean haztegien instalazio handiak daude mendiaren magalean. Une batean, bidearen bihurgune batean, Butroeko gaztelu dotorea ikusiko dugu. Bide hau aspalditik erabili eta ibili dela uste dugu.
Zuhaiztiaren azpian jaitsiko gara, eta, jaitsiz, Butroeko errepidera iritsiko gara, etxe edo baserriren bateko sarrera ixten duten burdin hesien ondotik pasatuz. Bitxia bada ere, eta paradoxikoki, Butroeko errepidearekin bat egin baino lehentxeago, kartel bat dago gure bidearen sarreran: “Pasabidea debekatuta. Bide partikularra”. Antzeko zerbait ikusten dugunean, beti esaten dugu zelaiari ateak jartzeak izateari utzi behar diola, eta udal agintariek, baita Diputazioak ere, asko izango lukete horri buruz esateko. Gainera, ia segurtasun osoz bertatik “bide-zortasuna” dagoelako, eta jendea aspalditik ibiliko delako bide horretatik, bakarrik edo zama-animaliekin.
Errepidean gaudela, eskuinerantz jarraituko dugu. Ibilbidea aski ezaguna da arretaz komentatzeko, baina gutxienez azaletik egingo dugu.
Kilometro bat inguru eginda, Arbinako presara iritsiko gara. Han, Butroi ibaia Plentziako itsasadarra bihurtzen da, eta edateko eta fruta pixka bat jateko gelditzen gara. Errepidean hamar bat urteko ia ehun haur azaldu dira udaleku batzuetako monitoreekin, eta badirudi hemen atseden hartuko dutela zerbait jateko. Guk frigerioa amaitu eta egurrezko pasabidea libre utziko diegu.
Beste kilometro bat aurrerago, errepidea zementuzko pista bihurtzen da, eta ezkerrean uzten du finka baterako sarrera. Handik gutxira, beste etxe edo baserri bateko sarrera baten ondotik pasako gara. Aurrera jarraitu eta segituan amaitzen da zementatutako pista, eskuinetara lokatzezko bidetik hartzeko, Butroi baserri-etxera sartzeko atea ezkerretara utzita.
Bidea pixka bat igotzen da, baina ez gehiegi, eta, bidegurutzetik metro gutxira, eskuinetara utziko dugu Andrakarako igoera, lehen pasa dugun bidegurutzera iritsiko litzatekeena. Etengabe ezkerretara alanbre hesia dugu, Lawson altzifren ilara amaigabea duena, finka edo jabetza pribatu handi baten mugak ixten dituena. Bidea lur buztintsutik igotzen da hasieran, eta, handik pixka batera, nahiko harritsua den lurretik jaisten da, eta Andrakarantz doan beste igoeraren bidegurutzera iristen da, eskuinerantz. Aurrera jarraituko dugu Plentziako itsasadarraren ertzean, eta beste aldera Abanikoko behealdeko txaletak ikusiko ditugu.
Pixka bat igo ondoren, Mandrañu bidea gurutzatzera iritsiko gara, Koala mintegitik gertu. Ezkerrera egingo dugu, eta berriro eskuinerantz biratu eta errepide horretatik jaitsi beharrean, aurrez aurre jarraituko dugu, finka bateko itxitura baten ondoan. Bidea orain adreilu puska txikiz estalita dago, hemen aspaldi egin diren eraikuntzako gainerako isurketekin. Segituan beste finka baten sarrera eskuinetara utzi eta aurrera egingo dugu. Handik gutxira, eukaliptoen artetik jaisten da bidea, eta eskuinerantz jarraitzen duen errepidetxo batera iristen da. Itsasadarraren ertzean dauden txalet edo etxe batzuen ondotik pasatuko gara. Errepideari jarraituz (orain Junkera bidea deitzen zaiona), beste pixka bat igo ondoren, zati horren goiko aldera iritsiko gara. Plentzia ikusiko dugu, zubia eta itsasadarra dituela. Txalet eder batzuen ondotik pasa eta Gandia bidera jaitsiko gara, harrizko iturri batetik oso gertu. Ezkerretara jarraitu, eta, desbideratu gabe, Gorliz eta Mungiarantz doan biribilgunera iritsiko gara. Semaforotik pasa eta Erribera kaletik joango gara, frontoiaren aurrean, paddle kantxak Plentziako hirigunera.
Itsasadarraren ertzetik joango gara Astillero pasealekutik Udaletxeko plazaraino. Eskuinerantz egingo dugu, Areatza kalerantz, eta, handik, Gorlizko hondartzara joango gara, Plentziako portutik igaroz, eta, azkenik, PIE ondotik.
Gorlizera itzuliko gara, Itasbide kaletik San Pedro plazaraino. Handik atera gara duela ia 5 ordu. Hori bai, ia 18 km-ak munduko lasaitasun osoz eginez.
