Erdia gizakia, erdia otsoa. Arduragaberen bat jateko asmoarekin, gizakiok igarotzen ditugun lekuak zeharkatzen ditu. Aizkorriko artzainei kasu egiten badiegu inguruetako erailketaren gehiengoa Gizotsori egotzi liezaioke, agintariek, beldurra urruntzeko, datuak ezkutatu arren.
Europako beste herrietan ere, Gizotsori buruzko kondairak zabaldu ziren, ezta? Eta bertan ilargia badu garrantzi handia.
KONDAIRA
Valcarlos udalerriko auzotar batek, Martin Alustizak hain zuzen, beti bezala egunsentia baino lehen jaiki ondoren eta jada lanak amaituta, Auritzberri udalerriraino joatea erabaki zuen, azoka eguna baitzen.
Merkatua eta gero, eta herriko plazan bertako pertsona baten ondoan eserita, inoiz bere atentzioa erakarri izan ez zuen istorio bat entzun zuen berriro ere, eta hori gaztedanik ezagutzen zuela. Eta burua aurrekoetan baino irekiago edukita, hitz haiek entzuten hasi zen. Animalia odoltsu eta bihozgabe bati buruz ari ziren, hainbat bosturteko aurretik udalerria hondatu zuena. Batzuentzat bi bosturteko besterik ez ziren igaro; beste batzuentzat, ordea, bost edo sei igaroak ziren jada. Edonola ere, uste dut inork ez zekiela zehatz zein datari buruz ari ziren.
Solasaldian, eta aurkeztutako beste hainbat daturen artean, hurbileko mendi batzuk aipatu zituzten. Horietan bizi zen, antza, izaki hori, gizaki eta otso nahasketa bezala definitzen zuten gizakia hain zuzen. Atzeko hanken gainean ibili ohi zen eta bere lurralde zabalean topatzen zituen animaliei egin ohi zien eraso. Aitzitik, esaten zutenaren arabera, gizakien haragia jaten ere ohituta zegoen.
Gizotso deitzen zioten, eskumuturrak inguratzen girgiluak zituela agertu ohi zen gizotsoa, eta, esaten zutenaren arabera, ez zen ezagutzen haren erasotik bizirik irten zen pertsonarik, oso basatia baitzen. Horrelaxe jakinarazi zien kontua Martin Alustizak bere oinordekoei.
Aritza Bergara Alustizak idatzitako testua