21. ibilbidea
Pedro Pablo Uriartek argitaratutako ibilbidea “24 mendi-ibilaldi zirkularrak Gorlizetik”
Ikusi ibilbidearen mapa Wikiloc-en
IBILBIDEAREN FITXA
Denbora guztira: 2 ordu
Distantzia: 7,7 km
Metatutako desnibel positiboa: 226 m
Zailtasuna: Ertaina
Kasu honetan, ibilbide labur samarra egingo dugu, zortzi kilometro baino gutxiagokoa (7,7 Km zehazki) eta igoera txikikoa (226 metroko desnibel positiboa), hiru tarte interesgarri eta original biltzen dituena. Horietako bi bidezidor ezezagun, malkartsu eta ia ez ibiliak izango dira, eta hirugarrena erabat urbanizatua eta familia bakarreko etxebizitza ugarikoa tartea izango da. Azken eremu honetan, Guzurmendi izenekoan, ez da ohikoa bertan bizi ez diren gorliztarrak ikustea, zentrotik nahiko urrun gelditzen baita, eta Ametzaga bidearen bi zatiak ez daudelako lotuta Guzurmendi inguruko urbanizazio berrian. Gero komentatuko dugu.
Hasiko gara. Beti bezala, Iberreta plazan kokatuko gara. Handik bideari ekingo diogu eta bertara itzuliko gara bi ordu inguru geroago (lasai ibiliz) zirkulua ixteko. Iberreta plazatik Itsasbide kalera iritsiko gara. Herriko kale nagusia da, eta igoera leunean Sortzez Garbiko Andra Mariaren Elizara igotzen da. Azken hau gaindituta, ehunka metrotan Armintzako biribilgunera iritsiko gara.
Aurrez aurre, eskuineko espaloian gora bagoaz, biribilgunean Armintzarantz abiatzen den BI – 3151 errepidearen ondoan, kalezulo bat ikusiko dugu, bi txaleten hormen artean sartuta. Azken hau aldapan abiatzen da, eskuinetara eskailera batzuk dituela. Zapakondi bidean sartuko gara, eta pista zein ondoren bidezidor den kale honetatik, zuzen jarraituz Orabille – Andraka errepideraino iritsiko gara, Berreagako bidegurutzearen parean. Azken hau da, esan bezala, oso gutxi igarotzen den bidearen lehen zati interesgarria; izan ere, alboetako landaredia bidexka ixten ari da, zoritxarrez bide eta bidezidor ugarirekin gertatzen ari den bezala, mantentze faltagatik.
Lehenik eta behin, txaleten artean igotzen den kale batetik joango gara, aspaldi zementuzko egituran geratu den beste txalet baten aurretik pasatuz. Hau gainditu eta Zapakondi bidea kale txikia bide zabal bihurtuko da. Harriz eta urratutako zementuzko bidea izango da, hortik gora dauden larre edo baratzeren batera sartzen diren lur orotako ibilgailuak zirkulatzeko prestatuta. Pista, edo hobeto esanda bide zabala, landaretza hostotsuak babesten du bi alboetan.
Handik gutxira, bide zabala hirutan banatzen da: pista bat ezkerrerantz, apur bat behera doana; beste bat ezkerrerantz, hamarnaka metroren ondoren aurreraxeago ikusten den lursail bateko metalezko hesi batean amaitzen dena; eta arte orbela duen bidezidor bat, zuzen jarraitzen duena eta arteen azpian sartzen dena, azken hau da hartu behar duguna. Hots, gutxien pentsatzen dugun bidea aukeratuko dugu.
Bidexka gero eta gehiago ixten da alboetako sasi eta sastrakengatik, baina nahiko ondo ikusten da eta aurrera jarraitzen dugu sasi gogaikarriek kezkatu gabe. Bidezidorretik bertatik, pixka bat aurrerago, auzoko larreetara sartzeko sarbide pare bat abiatzen direla ikusiko dugu. Ez diegu kasurik egiten eta gure bidetik jarraitzen dugu. Gure bidean bi ate txiki igaroko ditugu, ganadua ez pasatzeko, eta, gero, zeuden bezala utziko ditugu, hau da, itxita.
Handik gutxira, bidea zabaldu egiten da baserri baten alboko hesira iritsi aurretik. Txakurrek entzun eta zaunka egingo digute. Aurrera jarraitu eta berehala Orabille – Andraka errepidean utziko gaituen pista zabal batera iritsiko gara, Urizarrerantz doan Berreagako saihesbidetik oso gertu. Lemoiz udalerriaren mugan gaude eta bi kilometro eskas baino ez ditugu ibili.
Errepidera iritsi bezain laster, eskuinera biratu eta bertatik ibiliko gara pixka batean. Lehenik eta behin, Larrakoetxea jatetxe eta landetxearen aurretik igaroko gara eta bertako lorategi zabal eta zuhaiztunaren metalezko hesia igaroko dugu. Aurrera jarraituko dugu aldapa-gainaldearen gailurreraino ia heldu arte, non ezkerretara, zaldi-zentrorako sarrera eta Goikomendi Klub Hipikoa dauden. Berrehun bat metro lehenago eukaliptal batera iritsiko gara eta ia han bertan bide bat ikusiko dugu gure eskuinera, alboetan bi zutoin txikiekin mugatuta eta zuhaitzen azpitik behera egingo duena. Hortik joango gara. Bide hau bera beste ibilbide batzuetan hartu dugu, 8. ibilbidean, adibidez.
Bidea zabala da eta bizikletek, motorrek eta medi-ibiltariek asko zapaltzen dute, lokatzetan ikusten ditugun aztarnen arabera. Eukalipto usaina sumatuko dugu eta eukaliptalaren barruan pare bat bihurgune zabal eman ondoren, dagoeneko beste ibilbideetatik ezagutzen dugun bidegurutze batera iritsiko gara. Bidegurutzera iristean, ez gara aurrerantz eta beherantz joango, Saratxagarantz, 8. bidean bezala; beraz, ezkerreko pista hartuko dugu, Mungiako BI-2120 errepiderantz dihoana jaitsiera leunean, zeinetara minutu gutxitan iritsiko garen. Aldez aurretik, ikusiko dugu nola gure eskuinera, daramagun pistan, etxalde batera sartzeko bide bat irteten dela, bertan zenbait txakur zaunka ari direlarik. Bitxia eta oso ohikoa da herritik urrun dauden lursail edo larreen jabeek abeletxe-txabola handiagoak edo txikiagoak eraikitzea, eta bertan zaintza edo ehiza txakurrak uztea, bai estalpean, bai zelaietan aske. Batzuetan, leku horietatik bakarrik igarotzeak nahikoa beldurtzen du.
Kontu handiz ibili behar da errepidea zeharkatzean, oso bide ibilia baita. Iritsi garen lekuaren aurrean gurutzatu behar dugu Boteola bidea izeneko BI – 4114 errepidetxoaren hasierara iristeko. Eta hemen, beherantz doan errepide horretatik abiatu baino lehen, arretaz begiratuko dugu haren eskuinaldean, landarediaren artean haraino iristen den ezkutatutako bidexka bat aurkitzeko. Hasieran aipatu dugun ibilbidearen bigarren tartean gaude, gutxi igarotako zati interesgarri eta basatian.
Puntu honetara iritsita, esan behar dut orain hasiko dugun zati hau baina alderantziz ibilita, 18.ibilbidean (“Gutxi gorabeherako zirkuitua Gorliz udalerriaren mugen inguruan” izenekoan), Mungiako BI – 2120 errepidetik joanda eta Mungiako biribilgunetik igota Boteola bideko desbiderapena hartu arte igotzen den zati arriskutsuaren ordezkoa dela.
Bada, ia erabat estaltzen duen sastraken arteko bidean sartuko gara, Boteola bidearen sarreran gure eskuinetara kokatuta. Bertan sartu eta gutxira, bidea hobeto ikusten da. Orain igoera tarte bat badaukagu, ez da luzeegia, baina landaretza oparoa dugu alboetan igoeran apur bat oztopatzen gaituena. Lurra buztintsua da eta mendiko bizikleten pneumatikoek nahikoa zapalduta. Kontuz irristadekin alderantziz egiten badugu eta Euria egin badu.
Handik pixka batera leku irekiago batera iritsiko gara, baina gu ez gara bidetik desbideratuko. Berehala aurkituko gara leku irekiago batean, eukalipto baso bakanean dagoen soilgune moduko batean. Bideak gure eskuinera jarraitzen du jaisten garen heinean. Errepide nagusia inguruko zirkulazioaren zaratagatik sentitzen da. Orain bideak ez du galerarik. Bide ikusgarriagoa da, batzuetan lokaztu samarra, beti landaretza hostotsuaren artean, baina oso gutxi edo batere ez ibilia, hori bai. Tarte batean, bidearen zabalguneetara helduko gara, bat lehenago eta bestea geroago. Gure ezkerretara metalezko ateak izango ditugu, txabola eta larre eremu batzuetara sartzeko, txakur zaindari zaunkariekin (seguru asko hori izango da haien zeregina). Pista garbitik joango gara, edo, gutxienez, bide zabalago batetik, autoentzako errodadurekin, eta jaitsiera leunean Mungiako errepideko biribilgune handira iritsiko dena denbora gutxian.
Biribilgunea zeharkatuko dugu beste alderaino, kontu handiz zirkulazio handiagatik, eta handik gutxira, Gorlizko Guzurmendi auzora sartuko gara. Horretarako, Arenebarri bidetik sartuko gara, fielato zaharraren parera iritsi arte. Han, eskuinera egingo dugu, eta, berehala eskuinera berriro Mastieta bidetik, zeina berehala Guzurmendi bidean bilakatzen den. Goraka joango gara bere parterik garaieraino, non antena batzuk dauden eta handik pixkanaka jaisten hasiko gara. Errepidea guztiz urbanizatuta dago, eta eskuinean zuhaitz parke txiki bat uzten du, eserlekuekin. Aurrez aurreko kale txiki batetik sartuko gara, Guzurmendi bidean jarraitzen dugularik. Hemendik aurrera kale horri segituko diogu, kurba zabal baten bitartez Areatza kalean amaitzeko.
Baina hona iritsita salbuespen bat egin nahi dut, baita kexa bat erakutsi ere baimena ematen badidate. Ez dut ulertzen Guzurmendi mendiaren eremu osoan berriki egin den urbanizazioaren ondoren, dirutza kostatu duena, posible ez izatea ezta oinez ere Ametzaga bidearen behealdera sartu (BI – 3154 errepide orokorretik irteerarik gabeko kale edo errepidea, hiltegi zaharraren paretik abiatuta honaino iristen dena, baserri pare bateraino, eta han hiltzen dena, Ametzaga bidetik metro gutxira). Hau da, hemendik Guzurmendi ingurua eta Gorlizko erdigunea modu errazean komunikatzeko aukera izanik, Ametzaga bidearen bi aldeak elkartuz (metro batzuk dira), buelta osoa eman behar da Areatza kaleraino jaitsiz, eta ondoren, PIEra. Kontua da ezin dela ezta oinez pasatu, hori esan zidaten auzokide batzuek behintzat.
Areatza kalera iritsita, eskuinera biratu eta PIEra iritsiko gara. Hondartzako biribilgunetik, Itsasbidetik metro batzuk igoko ditugu eta berehala, aparkalekuaren aurrean zein TAOaren zutoin baten ondoan, gure ezkerretara bidexka bat abiatzen da, atzealdeko pinuetarantz zuzentzen dena. Pixka bat aldatzeko, hortik joko dugu. Berehala iritsiko gara duela urte asko Gorlizko Itsas Erietxe zaharreko mediku zuzendariaren etxebizitza izan zena inguratzen duen alanbre-hesi berdera. Hesiaren ondotik oinez joan eta hareazko lursailetik zementuzko zutoin elektriko bateraino iritsiko gara. Eskuinera egin eta igotzen garen heinean bidezidorrari jarraituz Itsasbideko bigarren biribilgunearen ondora iritsiko gara. Hemendik Iberreta plazara, non duela bi ordu irten garen, berrehun bat metro besterik ez dago.
Bi ordutan lasaitasunez egin dugun ibilbide erraz eta labur hau itxi dugu, zati batzuk oso interesgarriak, desberdinak eta, batez ere, oso ezezagunak direlarik. Azken hau jarraitzera animatzen zaituztegu.
